Avrupa BirliÄŸi (AB), YeÅŸil Mutabakat kapsamında sürdürülebilirliÄŸin çeÅŸitli alanlarında hem kendi piyasasını hem de ticaret ortaklarını etkileyecek birçok eylemin hazırlığı içerisinde.

Avrupa Komisyonu tarafından 1 Åžubat 2023 tarihinde açıklanan YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planının ticari boyutunun, Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komisyonunun (INTA) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleÅŸtirilen toplantısında deklare edilmesi en önemlilerinden biriydi.

Ege Ä°hracatçı Birlikleri Koordinatör BaÅŸkanı Jak Eskinazi’ye göre AB’nin baÅŸlattığı tüm zamanların en büyük endüstriyel dönüÅŸümü bir ticaret savaşı ile sonuçlanabileceÄŸinin sinyallerini veriyor.

Ege Ä°hracatçı Birlikleri Koordinatör BaÅŸkanı Jak Eskinazi, “AB Komisyonu BaÅŸkanı Ursula von der Leyen, YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planı’nı (Green Deal Industrial Plan) ilk kez bu sene Davos’ta açıklamıştı. GeçtiÄŸimiz günlerde de ABD BaÅŸkanı Biden ve Leyen arasında aynı konu müzakere edildi. Washington-Pekin hattında ticaret savaşı, ihracatta kısıtlamalar ve korumacılık önlemleri, koronavirüs pandemisi, Ukrayna-Rusya savaşı, enflasyon, enerji krizi, resesyon, ekonomik belirsizlik, iklim krizi nedeniyle uzun süredir hem finansmana eriÅŸimde hem de rekabetçiliÄŸini korumada zorlanan Türk ihracatçısının AB YeÅŸil Mutabakatı’ndan çok sert bir ÅŸekilde etkileneceÄŸini düÅŸünüyoruz. Ä°hracatçılar için en önemli olanı Eko-Etiket, Dijital Ürün Pasaportu ve Sınırda Karbon Vergisi (CBAM). Bu kapsamda hazırlanan Avrupa YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planı endiÅŸelerimizi daha da derinleÅŸtiriyor.” dedi.

"Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile kendini koruma altına alıyor"

BaÅŸkan Eskinazi, “Türkiye’nin en büyük ihracat ve ithalat ortağı Avrupa Kıtası, ihracatımızdan toplamda yüzde 48 pay alıyor ve 109 milyar dolar ihracatımız var. Ä°thalatımızın yaklaşık yüzde 25’ini de AB'den gerçekleÅŸtiriyoruz. Avrupa BirliÄŸi, YeÅŸil Mutabakat ile tedarik zincirini baÅŸtan aÅŸağı deÄŸiÅŸtirdiÄŸi gibi YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planı ile de dünya genelinde yaÅŸanan finansman krizine karşı kendini koruma altına alıyor ve kendi iç dinamiklerini yaratıyor. YeÅŸil Mutabakat çerçevesinde AB ülkelerine desteklerin artırılması, süreçlerin kolaylaÅŸtırılması, çeÅŸitlendirmesi, artırılması ve uzatılması gibi bir dizi muafiyete olanak tanıyor.” diye konuÅŸtu.

"RekabetçiliÄŸimizi zayıflatacak bir mekanizma ile karşı karşıyayız"

Jak Eskinazi, AB’nin bu hamlesinin ihracatı zorlaÅŸtıracağı gibi ithalat maliyetlerini de artıracağını ve böylelikle dünya genelinde korumacılık önlemlerini beraberinde getireceÄŸini vurguladı.

“Günün sonunda hem ihracat yaptığımız pazarlardan hem ithalat yaparken yarı mamul aldığımız pazarlarda tedariÄŸimizi ya AB’den yapmak durumunda kalacağız ya da yarı mamul aldığımız ülkelerin de AB YeÅŸil Mutabakatı ÅŸartlarını yerine getirmesi gerekecek. Kısacası rekabetçiliÄŸimizi zayıflatacak bir mekanizma ile karşı karşıyayız. Ä°kili ticaretin önüne konulan engeller, ticaret savaÅŸları kümelenmesi ve korumacılık önlemleriyle uzun zamandır güncelleme bekleyen Gümrük BirliÄŸi anlaÅŸmamız ciddi anlamda zedelenmiÅŸken YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planının yeni bir ticaret savaşına dönüÅŸmemesi için devlet nezdinde yeni stratejilerin geliÅŸtirilmesi, AB standartlarına göre uyumlandırması gerekiyor.”

"AB YeÅŸil Mutabakat’ı çerçevesinde mevzuat deÄŸiÅŸiklikleri yapılmalı"

Eskinazi, “Türkiye ile AB arasındaki Gümrük BirliÄŸi’ni Serbest Ticaret AnlaÅŸması’na dönüÅŸtürecek güncel bir modeli devreye sokmak için acilen masaya oturmalıyız. Ä°thalat yaptığımız ülkelerde de kontrolü saÄŸlamamız lazım. AB YeÅŸil Mutabakat’ı çerçevesinde mevzuat deÄŸiÅŸikliklerinin yapılması gerekiyor. Öncelikli olarak acil dönüÅŸüme ihtiyacı olan karbon-yoÄŸun sektörlerden baÅŸlayarak, AB ile ticaretimizde yüksek payı olan diÄŸer sektörlerin desteklenmesi gerekiyor. Ticaret Bakanlığımıza konuyla ilgili ÅŸimdiden görüÅŸlerimizi bildirdiÄŸimiz bir yazı yazdık ve sürdürülebilirlikle ilgili güncel bir destek paketi açıklanmasını umuyoruz. AB YeÅŸil Mutabakat’a uygun düzenlemelere ihtiyacımız var.” dedi.

Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komisyonunun (INTA) 1 Mart 2023 tarihinde gerçekleÅŸtirilen toplantısında YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planının ticari boyutu ile ilgili toplantıda ÅŸu konular ele alınmıştır;

- YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planının genel amacının AB’nin daha rekabetçi ve iklim nötr bir ekonomi haline getirilmesi olduÄŸu,

- Bu doÄŸrultuda çok sayıda politika aracına ihtiyaç duyulduÄŸu ve ticaret politikasının Plan kapsamında ortaya konulan dört unsurdan biri olduÄŸu (diÄŸerleri: düzenleyici çerçeve, finansmana eriÅŸim ve beceriler),

- Ticaret politikasının verimliliÄŸi artırdığı, ölçek ekonomisi yarattığı, gerekli hammaddelere eriÅŸimi kolaylaÅŸtırdığı, tedarik zincirlerini çeÅŸitlendirerek AB’yi daha dayanaklı hale getirdiÄŸi, iç pazarın geliÅŸimini desteklediÄŸi ve AB’nin ticaret ortaklarının iklim nötr ekonomiye geçiÅŸine katkıda bulunduÄŸu,

- Plan kapsamında ticaret politikası ile; (i) baÅŸta Dünya Ticaret Örgütü olmak üzere kural bazlı ticaret sisteminin tesis edilmesine büyük önem verildiÄŸi; (ii) ikili düzeyde aktif Serbest Ticaret AnlaÅŸması (STA) çalışmalarına devam edileceÄŸi; (iii) STA’lara ilave olarak, Ticaret ve Teknoloji Konseyi, sürdürülebilir yatırım anlaÅŸmaları ve kritik hammaddeler kulübü tesis edilmesi gibi alternatif iÅŸbirliÄŸi mekanizmalarının üzerinde durulacağı; (iv) AB’nin kendi ticari ve ekonomik çıkarlarının korunması için üçüncü ülkelerce uygulanan haksız ticaret politikalarına karşı ticari savunma araçlarının ve ekonomik baskı ile mücadele aracı gibi tek taraflı enstrümanların etkin bir ÅŸekilde kullanılacağı belirtilmiÅŸtir.

Parlamentoda söz alan temsilciler tarafından genel olarak, iklim nötr ve rekabetçi bir ekonomiye sahip olunmasının iddialı, açık ve gerektiÄŸi durumlarda haksız rekabet ile mücadele edebilecek aktif bir ticaret politikası ve ticaretin çeÅŸitlendirilmesiyle mümkün olabileceÄŸi; bu kapsamda YeÅŸil Mutabakat Sanayi Planı’nın ticaret boyutunu içermesinin memnuniyet verici olduÄŸu; ancak DTÖ bünyesinde kural bazlı sistem ve üçüncü ülkelerin de bu yönde politikalara katılımının arzu edilen hedeflere ulaşılabilmesi için kritik önemde olduÄŸu ifade edilmiÅŸtir.