Enerji ihtiyacı ve çevre sorunları çağımızın çözülmesi gereken en önemli gündem maddelerinin başında geliyor. Elektrikli araçlar da sıfır egzoz emisyonu ve sınırlı kaynaklara sahip fosil yakıtları kullanan araçlara alternatif olarak, bu konuların çözümünde önemli argümanlardan bir tanesi. Bu araçların yaygınlaÅŸması için; aynı zamanda binalara yeÅŸil bina sertifikası alınmasında puan kazandıran unsurlardan biri de olan elektrikli araç ÅŸarj istasyonlarının çoÄŸalması gerekiyor. Voltrun Satış ve Pazarlama Direktörü Veysel Yurdagel bu alandaki deÄŸerlendirmelerini ve elektrikli araç ÅŸarj istasyonu konusunda sundukları çözümleri dergimize anlattı.


Yeşil Bina: Voltrun hakkında bilgi alabilir miyiz?

Veysel Yurdagel: Voltrun, Zebra Elektronik A.Åž.’nin elektrikli araç ÅŸarj istasyonu markası. Zebra Elektronik A.Åž., 2011 yılında henüz elektrikli otomobil endüstrisi için bile erken sayılabilecek bir dönemde kuruldu. Endüstrideki devrim niteliÄŸindeki bu dönüÅŸümle birlikte, özellikle yeÅŸil bina süreçlerinde ÅŸarj istasyonuna ve yönetimine olan ihtiyaç fark edilerek, inovatif yaklaşımla donanım ve yazılımıyla üretimi ülkemizde yapma fikri, Zebra Elektronik A.Åž.’nin ve ÅŸarj istasyonu markamız Voltrun’ın doÄŸmasına sebep oldu.
Zebra Elektronik A.Åž. olarak 2011’de Ar-Ge çalışmalarına baÅŸlamış olduÄŸumuz Voltrun elektrikli araç ÅŸarj istasyonlarının üretimini, tüm yazılım ihtiyaçlarını, aÄŸ operasyonunu ve saha hizmetlerini (kurulum, servis vb.) saÄŸlamaktayız. 5 senelik bir Ar-Ge sonrasında 2016 yılında satışa sunduÄŸumuz ÅŸarj istasyonlarımız uluslararası standartlara uygun olarak Türk mühendisleri tarafından tasarlanmıştır ve %100 yerli üretimdir. 

Voltrun ÅŸarj istasyonları, akıllı tipte ve nesnelerin interneti prensipleri ile çalışan, internet üzerinden iÅŸletilen ve istasyon sahiplerine geri dönüÅŸü olabilecek ÅŸekilde tasarlanmıştır. Ä°stasyonların yönetimi, Voltran Portalı (www.voltrun.com) üzerinden ayrı bir yazılıma ihtiyaç duyulmadan yapılmakta ve istasyonlarımız 7/24 kesintisiz hizmet veren veri merkezlerinde bulundurduÄŸumuz sunucularımıza baÄŸlı olarak çalışmaktadırlar. 

Voltrun ÅŸarj istasyonlarının tamamı internet ağına baÄŸlı olarak çalışabildiÄŸinden, elektrikli araç kullanıcıları, www.voltrun.com web sitemiz ve Voltrun mobil aplikasyon (iOS, Android) üzerinden ister üyelik açarak isterlerse de üyelik açmadan araçlarını ÅŸarj edebilmekteler. Açılan üyelik sonrası elektrikli araç sahiplerine ÅŸarj iÅŸlemi yapabilmeleri için ayrıca RFID kart ve anahtarlık da göndermekteyiz.

Temelde 2 tip ÅŸarj istasyonumuz var: “Voltrun Commercial” ve “Voltrun Personal”.
Voltrun Commercial istasyonlarımız çoklu kullanıma yönelik tasarladığımız arka planında akıllı bir yönetimi olan, tüketimlerin takip edilebildiÄŸi, tarifelerin ve ödeme yöntemlerinin belirlenebildiÄŸi, kart ve mobil aplikasyon ile ÅŸarj yapılabilen ünitelerdir. AVM’ler, akaryakıt istasyonları, konut siteleri, iÅŸ merkezleri, otoparklar, oteller, üniversiteler vb. ortak kullanıma ihtiyaç duyulan bina ve yerleÅŸkelerde konumlandırılmaktadırlar.

Voltrun Personal istasyonlarımız ise kiÅŸisel kullanıma yönelik olup, elektrikli araç sahiplerinin ev veya iÅŸyerlerinde konumlandırılmaktadır. Personal istasyonlarımız offline veya online olarak tercihe göre çalışabilmektedir. Online olarak istasyonumuzu çalıştırmak isteyenler istasyonlarındaki tüketimleri takip edebildikleri gibi kullanımlarını yönetebilmekteler.

www.voltrun.com sitemizden istasyon ağımız takip edilebilmektedir. Aynı zamanda elektrikli araç sahipleri Voltrun aplikasyonunu Android ve iOS tabanlı olarak indirip kullanabilirler. Uygulamamız ile en yakın ÅŸarj istasyonunu bulabilmek, kare kodu veya istasyon ID ile ÅŸarj baÅŸlatmak mümkün olduÄŸu gibi, ÅŸarj geçmiÅŸini takip etmek, kullanıcıları, kartları, hesap ayarlarını yönetmekte kullanıcı dostu ara yüzle oldukça kolay. Yurtdışı örnekleri de inceleyerek elektrikli araç sahibi olanların ihtiyacını karşılayacak çözümleri ve yenilikleri sürekli geliÅŸtirmeye devam ediyoruz. Yakın gelecekte rezervasyon, seyahat planlama gibi yenilikçi özellikleri de uygulamamıza ekleyeceÄŸiz.

Elektrikli otomobil endüstrisinin geliÅŸmesi, ÅŸarj istasyonlarının da paralelinde geliÅŸmesini etkiliyor. Global olarak bakacak olursak, baÅŸladığı güne göre önemli geliÅŸmeler elde edilmiÅŸ durumda. Dünya üzerinde 2016 yılı sonunda 2 milyon, 2017 yılı sonunda 3 milyon elektrikli araç varken, 2018 yılının ilk yarısı itibariyle de elektrikli araç sayısı 4 milyona ulaÅŸmış durumda. Bu çok büyük bir artış. Ülkemiz araç sayısı bakımında henüz örneklerinin gerisinde.

Elektrikli araç alımında, ÅŸarj nokta sayısının azlığı, menzil kısalığı, batarya maliyetinin yüksek olması gibi engeller mevcut iken endüstrideki geliÅŸmeler çok olumlu. Artık 300-400 km menzilli araçlar satışta, ÅŸarj istasyonlarının sayısı her gün artmakta ve batarya maliyetleri de belirli bir seviyeye geldi. Bu geliÅŸmeler elektrikli araç alımını teÅŸvik etmekle birlikte, ÅŸarj istasyon ihtiyacını da arttırmaktadır.

Yeşil Bina: İstasyonlarınız ağırlıklı olarak nerelerde bulunuyor?

Veysel Yurdagel: Türkiye genelinde istasyon sayımız 100’e ulaÅŸtı. Ä°stasyonlarımız ağırlıklı olarak Ä°stanbul’da olmakla birlikte Ä°zmir, Ankara, Antalya, Bodrum, TekirdaÄŸ, Düzce, Konya, Afyon’da kurulumlar gerçekleÅŸtirdik. Petrol Ofisi ve Alpet ile yapmış olduÄŸumuz anlaÅŸmalar ile akaryakıt istasyonlarında da Voltrun altyapısıyla kurulumlar yapıyoruz.

Åžehir içinde daha çok AVM’ler, konut siteleri, iÅŸ merkezleri, oteller, üniversiteler, otoparklar gibi noktalara kurulumlar yapmakla birlikte, ÅŸehirlerarası yollarda kiÅŸilerin vakit geçirebilecekleri akaryakıt istasyonlarında da kurulumlar yapmaktayız. Petrol Ofisi’ne e-POwer markası ile kurumlar yaparken benzer ÅŸekilde Alpet ile e-Station markası ile kurulumlar gerçekleÅŸtirmeyiz.

YeÅŸil Bina: Referanslarınıza örnek verebilir misiniz?

Veysel Yurdagel: Gayrimenkulden, enerjiye, AVM’den, otomotiv sektörüne, turizmden üniversitelere birçok kurum ve kuruluÅŸla çalışıyoruz. Referanslarımız arasında; Nurol Tower, Nurol Life, Nidakule Levent, Seba Boulevard Office, Ferko Signature, Güney Plaza gibi önemli ofis projeleri, Emaar Residence, Metrocity Residence, Vadistasbul Teras, Nidapark Seyrantepe, Nidapark BaÅŸakÅŸehir gibi konut siteleri, Galleria, Emaar Square, Oasis Outlet, Kent Meydanı gibi AVM’ler, Park Inn Radisson, Wyndham Grand Istanbul Europe otelleri, Hacettepe ve ÖzyeÄŸin Üniversiteleri, DoÄŸus Oto, Bursa Gaz, Unilever gibi kurumsal ÅŸirketler bulunmaktadır Petrol Ofisi ve Alpet akaryakıt istasyonlarına özel üretimler yapmaktayız.

Kurulum yaptığımız iÅŸletmeler istasyonların tarifelerini kendileri belirlemekte ve istasyonlardan elde ettikleri gelirle iÅŸletmelerine katkı saÄŸlamaklalar. YeÅŸil bina LEED sertifikasyonu için de ÅŸarj istasyonlarının konumlandırılması oldukça önem arz etmektedir.

YeÅŸil Bina: Elektrikli ÅŸarj istasyonlarında Türkiye’deki potansiyel nedir, dünyada ve Türkiye’deki gidiÅŸat ile ilgili deÄŸerlendirmeleriniz neler? Mesela batarya ömürleri ile ilgili tüketicilerin endiÅŸeleri yok mu?

Veysel Yurdagel: Tüketicilerin, menzil uzunlukları ve batarya maliyetleri ile ilgili haklı endiÅŸeleri var. Bununla birlikte üreticiler daha uzun menzil, daha düÅŸük batarya maliyeti için ciddi yatırımlar yapıyorlar. Åžu aÅŸamada gelinen nokta optimum düzeye yaklaşıyor. 8 yıl batarya garantisi veren üreticiler var. Åžarj istasyonlarında görünür bir ÅŸekilde artış gerçekleÅŸirse, yani elektrikli araç kullanıcı adayları, araçlarını ÅŸarj edebileceÄŸi noktaları sıklıkla görmeye baÅŸladığında, elektrikli araç satışlarında da ciddi bir artış olacaktır. Yurtdışındaki örnekler incelendiÄŸinde, ABD, Ä°ngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda, Norveç, Japonya, Çin gibi ülkelerde binlerce ÅŸarj istasyonu kuruldu ve dolaylı olarak elektrikli araç sayısında ciddi artışlar gerçekleÅŸti. Uluslararası Enerji Ajansı'nın Global EV Outlook 2018 araÅŸtırmasına göre 2017 sonu itibariyle dünyada 3 milyon elektrikli aracın yaklaşık 1 milyonu Çin’de, 750 bini Amerika’da, 750 bini Avrupa’da, geri kalanı da diÄŸer ülkelerde olmakla birlikte, dünyada 2025 senesinde kadar 50 milyon, 2030 senesinde ise 120 milyonun üzerinde aracın olacağı öngörülmektedir. Ülkemizde ise yaklaşık 1.500 adet elektrikli araç mevcut. GörüleceÄŸi üzere ülkemizde olması gereken seviyenin henüz çok altındayız. Fakat yerli otomobilin elektrikli olarak planlaması, ülkemizde elektrikli araca olan ilginin her geçen gün artması, maliyet tarafında da avantajlı çözümler sunulduÄŸu noktada 1-2 sene içinde araç sayısında hızlı bir artışın olacağını öngörmekteyiz. Ülkemizde mevcut içten yanmalı motorlu binek araç stokunun yaklaşık 11 milyon adet olduÄŸu düÅŸünülürse yolun daha çok başında olduÄŸumuzu söyleyebilirim.

YeÅŸil Bina: Bir örnek ile açıklamak gerekirse bataryanın dolum maliyeti nedir?

Veysel Yurdagel: Batarya dolum maliyeti aracın cinsine, batarya kapasitesine ve dolum yapılan yerdeki tarifeye baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸmekte. Fakat bir örnek ile açıklamam gerekirse ÅŸirketimizde kullandığımız Renault Zoe marka aracın bataryası 41kWh’lik ve yaklaşık 25-30TL gibi bir rakama dolduruyoruz. Bu bedelin içinde elektrik, servis ve operatör maliyetleri hepsi dahil. Menzili ise 300km kadar. Ä°çten yanmalı motorlu bir araca göre 4-5 kat daha uygun olduÄŸunu söyleyebilirim. Bu tabi çok yüksek bir maliyet avantajı. Elektrikli araçlar sadece yakıtta deÄŸil, bakım maliyetlerinde de çok ciddi avantajı saÄŸlıyorlar.

YeÅŸil Bina: Yatırımcının size bakış açısı nasıl? Elektrikli araç ÅŸarj istasyonunun kurulumu konusunda genelde size neler soruyorlar?

Veysel Yurdagel: Öncelikle yeÅŸil bina sertifikasyonuna tabii binalar ÅŸarj istasyonların ihtiyaç olduÄŸunun farkındalar. Daha proje aÅŸamasında bu konuya titizlikle yer veriyorlar. DiÄŸer projelerde ise farkındalığı biz oluÅŸturmaya çalışıyoruz. Elektrikli araba konusu çok ilgi çekiyor ancak yatırım tarafında biraz daha zamana ihtiyaç duyuyorlar. Elektrikli araç sayısı arttıkça diÄŸer taraftan talep de artacağından bu soru iÅŸaretleri ortadan kalkacaktır. Bu aÅŸamada yatırımcılara istasyon konumlandırdıklarında çevreci bir uygulamayla birlikte, haritalarda gözükeceklerini ve böylece bir çekim merkezi olacaklarını anlatıyoruz. Sonuçta elektrikli araç sahibi elektrikli ÅŸarj istasyonunu arayıp, buluyor. Ä°stasyon konumlandıran iÅŸletmeler cazibe merkezi haline geliyor. Araç ÅŸarj etmek, benzin almak gibi deÄŸil. Åžarj iÅŸlemi için 1-2 saatlik süreye ihtiyaç duyuluyor. Bu süre içinde araç sahibi ilgili noktada vakit geçiriyor ve dolayısıyla ilgili noktaya da katkıda bulunuyor.

YeÅŸil Bina: Bu istasyonların konutlarda, yani bireysel olarak, çoÄŸalması daha mantıklı deÄŸil mi?

Veysel Yurdagel: Evet haklısınız. Zaten kurulumlarımızın önemli bölümü konut sitelerine yapıyoruz. AkÅŸam evinde, zaman problemi olmadan ÅŸarj edip, sabah dolu batarya ve ful menzille güne baÅŸlamak çok mantıklı ve düÅŸük maliyetli. Bununla birlikte ülkemizin konut yapısı apartman ve konut sitesi ağırlıklı, yani çoÄŸunlukla toplu yaÅŸam alanlarında ikamet ediyoruz. Dolayısıyla konutlardaki kurulumlarınızın çok büyük bir bölümünde de ortak kullanıma yönelik tasarladığımız Voltrun Commercial istasyonumuzu kullanıyoruz. Böylece herkes kullandığı kadarını ödüyor ve site yönetimleri de isterlerse istasyon üzerinden gelir elde edebiliyorlar. Müstakil evi olan kiÅŸilerin evlerine ise Voltrun Personal istasyonumuzu kuruyoruz. Tamamen kendilerine tahsisli istasyonu dilediÄŸi gibi kullanıp araçlarını ÅŸarj edebiliyorlar. Kurulum yapmadan önce bir keÅŸif yapılması gerekiyor. Kurulum yapılacak noktanın elektriksel altyapısına göre istasyon kapasitesini belirliyoruz.