27 AÄŸustos 2015 | TEKNÄ°K MAKALE 32. Sayı (Temmuz-AÄŸustos 2015)

Ozan Gültekin ABB Alçak Gerilim Ürünleri Kontrol Ürünleri Ürün Müdürü
Kontaktör seçimi

IEC60947-4-1 standardına göre aydınlatma devreleri için kontaktör seçerken AC5-a ve AC5-b kullanım kategorisine göre seçim yapılmalıdır.AC5-a kullanım kategorisinde yük olarak civa buharlı lambalar, AC5-b de ise akkor flamanlı lambalar kullanılmaktadır.
Aydınlatma devrelerinde kontaktör kullanımında göz önünde bulundurulması gereken parametreler şunlardır:

•    Aydınlatmanın tipi, kullanılan aydınlatma elemanı sayısı ve güç değeri
•    Bağlantı şekli
•    Kapama ve tutma akım değerleri
•    Güç faktörü
•    Kapasitörlerin devredeki varlığı.

Aydınlatma devreleri
Belli bir devrede, lambaların sayısı ve güç değeri bellidir ve genellikle normal çalışmada aşırı yük oluşturmazlar. Sadece kısa devre koruma sağlanmalıdır. gG sigortalar veya modüler devre kesiciler bu amaçla kullanılır.
Lambaların dış yapısına göre çok spesifik teknik değerleri vardır.

- Akkor flamanlı lambalar başlangıç sırasında nominal akımın 15 katından fazla aşırı akımlar çekebilir. Akım ve gerilim arasında fazla bir faz kayması oluşturmazlar.
- Floresan lambalar balastlarla donatılmıştır. Balastlar ateşleme işlemini yapar ve sabit duruma ulaşıldığında akımı nominal değerde sınırlar. Balast bir reaktördür ve güç faktörünü düşürür.

Kontaktörlerin seçimi
Aşağıda verilen tablolarda her kontaktör tipi için faz başına müsaade edilen lamba bağlantı sayısı yer almaktadır. Kontaktörün etrafındaki hava sıcaklığı 60 °C olarak düşünülmüştür ve faz-nötr arası gerilim 230 V olarak değerlendirilmiştir:

Tek faz (faz + nötr) veya üç faz (3 faz + nötr) dağıtımda, lambalar yıldız olarak bağlanır. 230 V faz-faz nötrsüz üç faz besleme durumunda verilen tablolardaki müsaade edilen lamba sayısı 0,58 ile çarpılmalıdır.

Örnek:
Elimizde 120 adet 100 W, 230V akkor flamanlı lamba olsun (400 V üç faz şebeke nötr topraklı)
Faz başına lamba kullanımını hesaplarsak: 120 : 3 = 40. Akkor flamanlı lambalar tablosunda 100W satırında AF09 için faz başına kullanılabilecek lamba sayısı 38’dir.Bu durumda 43 adet kullanılabilecek AF12 kontaktör seçilmelidir.

 

---

R E K L A M