19 Aralık 2014 | TEKNİK MAKALE 28. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

Dr. İbrahim Çakmanus Çakmanus Mühendislik Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti.
Enerji Verimliliği


Bina sektöründe enerji verimliliğiyle ilgili olup da düzeltilmemesi halinde gelecekteki sürdürülebilir gelişmeyi ciddi biçimde engelleyecek olan iki önemli yanlış anlayış söz konusudur. Bunlardan birincisi, düşünce sistemlerinin olmayışı ve bina sistemlerinin analiz ve tasarımında bütünsel bir anlayışın eksikliğidir. 
Burada genellikle sistemi bir bütün olarak düşünmek yerine bütünü oluşturan alt-sistemler arasındaki ilişkiler ve bağımlılıklar dikkate alınmaksızın, alt-sistemler üzerinde odaklanılabilmektedir. Çoğu zaman da, entropinin eşlik ettiği etkiler dikkate alınmaksızın sadece enerji akışlarının analizi ile bir takım sonuçlara varılmaktadır. Bunun bir örneği, bina tasarımı ve stratejilerinin ısıtmada enerji tasarrufu (sadece) sağlamak gibi bir önyargıya dayanması verilebilir. 
Geçmişte en azından yılın önemli bir bölümünde havaların soğuk olduğu bölgelerdeki insanların iklimsel olarak yenmesi gereken güçlük, yaşam alanlarında makul bir sıcaklıktaki iç mahallerin oluşturulmasıydı. Ancak bugün artık gerek duyduğumuz ve kullandığımız modern binaların çok daha incelikli ve ayrıntılı düşünmeyi gerektirmesi gerçeğine rağmen bu kültürel temeller bugün bile bina tasarımında ısıtma enerjisini ağırlıklı düşünmeye neden olmuş görünmektedir. Halbuki modern binalar ısıtılmayı gerektirmelerinin yanı sıra yapay aydınlatmayı ve giderek artan biçimde soğutmayı da gerektirmektedir. Özellikle Ankara gibi ısıtma ağırlıklı olmakla birlikte yazın da soğutma ihtiyacı olan iklimlerde iyi yalıtılmış binalar yaz aylarında pencerelerden aldığı güneş radyasyonunu dışarı geceleyin dışarı transfer edememek gibi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu da konutlarda bile soğutma gereksinimini ortaya çıkarmaktadır. 
Yine modern bir ofis binasındaki ısıtma gereksinimi, binanın toplam enerji talebi içerisinde sadece belirli bir yüzdeyi kapsar. Bütüncül yaklaşım eksikliğine diğer bir örnek, işletme sırasında enerji tasarrufu için kullanılan önlemlerin üretimindeki gizli (gömülü) enerjiyi dikkate almaksızın enerji talebi üzerinde vurgu yapmaktır. 

Makalenin devamı için tıklayınız...