16 AÄŸustos 2012 | TEKNÄ°K MAKALE 14. Sayı (Temmuz-AÄŸustos 2012)

Würth Solar tarafından üretilen CIS İnce Film Fotovoltaik Paneller, elektrik üretiminin yanında binalara mimari ve estetik bir değer de katıyor.
Würth Solar CIS İnce Film Fotovoltaik Paneller bakır, indiyum ve selenyum yarı iletken metallerin çift cam arasına ince bir film halinde lamine edilmesiyle üretiliyor. CIS paneller çatılarda ve bina cephelerinde mimari anlamda binayla bütünleşmiş bir yapı elemanı olarak kullanılıyor ve elektrik üretiminin yanında binalara mimari ve estetik bir değer katıyor. Standart olarak 60 x 120 santimetre boyutunda üretilen solar paneller, sadece güneşli havada değil, yayınık ışık altında da elektrik üretimi yapabiliyor ve farklı renk-saydamlık oranlarında  üretilebiliyorlar.

Würth Solar CIS İnce Film Fotovoltaik Paneller, çatı ve cephelerde kaplama malzemesi olarak kullanılabiliyorlar. Cephede seramik, mermer, granit, cam, alüminyum paneller gibi malzemeler yerine; çatıda ise kiremit ve serilebilir çatı malzemeleri yerine uygulanabiliyorlar. Panelleri, ayrıca bitmiş çatı malzemeleri üzerinde uygulamak da mümkün. PV panellerin yapının dış kabuğunda tıpkı bir cephe kaplaması gibi kullanılması, bu malzemeyi mimari konseptin bir parçası haline getiriyor. Estetik siyah görünümleri, boyut ve form açısından esnek yapıda olmaları ve yüksek performansları sayesinde her türlü tasarıma uygulanabiliyorlar.
Cephede bir CIS panelden yıllık 50-60 KWh güç üretilirken, çatıda ise 70-90 kWh enerji üretilebiliyor. CIS panellerin tasarıma entegre edilmesiyle yapıda soğuk hava şartlarından korunma, akustik konfor ısı yalıtımı, görüş ve manzara koruma, elektromanyetik kalkan görevi görme gibi birçok işlevi de yerine getirmeleri sağlanıyor.

Tüm dünyada tercih edilen en yeni fotovoltaik sistemlerden birisi olan Würth Solar CIS İnce Film Fotovoltaik Paneller Türkiye’de İltay Enerji tarafından piyasaya sürülüyor. İltay Enerji, güneş enerjisi ve fotovoltaik panel sistemleri, yapılarda etkin enerji kullanımı ve Yeşil Bina tasarımı konusunda uzman bir kadroya sahip.  Bu doğrultuda LEED, BREEAM gibi Yeşil Bina sertifika sistemleri ve Enerji Kimlik Belgesi konusunda yoğun çalışmalar yapıyor. Türkiye’de güneş enerjisi ve fotovoltaik sistemler hakkında bilgi aldığımız İltay Enerji’den Y. Mimar Ebru Ünver ve Y. Mimar Zeynep Besler, enerji kullanımından kaynaklanan sera gazı salımlarının dünya üzerindeki yaşamı tehdit ettiğini vurgulayarak, “Küresel iklim değişikliği, yükselen yıllık ortalama sıcaklıklar ve deniz seviyesi, değişen yağış rejimleri gibi felaket getirebilecek sonuçlar ortaya çıkarıyor. Tüm bu felaket senaryolarının önüne geçmekse ancak yenilenebilir enerji kaynaklarıyla mümkün” uyarısında bulunuyorlar. Dünya Doğal Yaşamı Koruma Vakfı’nın bu konudaki global vizyonunun, 2050 yılına kadar enerji arzının yüzde 100’ünün yenilenebilir enerjiden karşılanması olduğunun altını çizen Ünver ve Besler, “Bu anlamda yenilenebilir enerji kullanımını desteklemek, sera gazı salımını düşürmek kaçınılmaz. En genel yenilenebilir enerji şekli güneşten gelendir. Güneş enerjisi, çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettiriyor. Güneş enerjisi tüm dünyada kullanılabilecek, bol, sınırsız, yenilenebilir ve en önemlisi de herhangi bir bedel ödenmeden kolayca erişilebilen bir enerji kaynağıdır” diyorlar.


Y. Mimar, BREEAM Uzmanı Zeynep Besler ile
Y. Mimar, LEED AP ve EKB Uzmanı Ebru Ünver

Bu noktada, insanların karşısına güneş enerjisinden elektrik üreten fotovoltaik sistemlerin çıktığını belirten Ünver ve Besler şu bilgileri veriyorlar: “Fotovoltaik (PV), güneş enerjisinden elektrik elde etme teknolojisi ve aynı zamanda bu konuda yapılan çalışmalara verilen genel bir terim. Güneş ışınımını toplayan hücrelerden oluşan güneş panelleri, yüksek hücre teknolojisi sayesinde güneş enerjisini verimli bir şekilde elektrik enerjisine dönüştürüyor. Fotovoltaik sistemler temiz ve yeşil bir enerji kaynağıdır. Sera gazı salımını engellerler ve klasik enerji kaynaklarına olan bağımlılığı da ortadan kaldırırlar. Bu sayede fosil bazlı yakıtların sebep olduğu ekonomik ve sosyal sorunlar ortadan kaldırılırken, yaşamın sürdürülebilirliğine de katkı sağlanabilir.”

Önümüzdeki yıllarda talep artacak
“1970’li yılların başında yaşanan petrol krizi sonrası Amerika, Avrupa ve Japonya’da kapsamlı araştırma ve geliştirme projeleri başlatılmıştı. 2000 yılında dünyada kurulu güneş enerjisi kapasitesi sadece 1,5 GW iken 2011’e gelindiğinde bu rakam 67 GW’a yükselmiştir. Araştırma kurumlarının tahminlerine göre önümüzdeki yıllarda PV kurulumlarına olan dünya talebi oldukça artacak. Avrupa Güneş Enerjisi Sanayicileri Birliği (EPIA)’nin öngörülerine göre 2012 sonunda küresel düzeyde kurulu fotovoltaik gücü 90 ila 100 GW arasında, 2016 yılında ise 200 ila 340 GW arasında olacak. Şu an dünya pazarında polikristal fotovoltaik panel üretiminde lider ülke Çin olarak öne çıkıyor. En büyük büyüme oranları ise Çin, Hindistan, Güneydoğu Asya, Latin Amerika, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da bekleniyor. Son verilere göre dünyada 2011 yılında gerçekleşen yeni kurulumun yaklaşık yüzde 75’lik bölümü Avrupa’da gerçekleşti. Avrupa’da Almanya, Belçika, Yunanistan, İtalya ve İngiltere gibi ülkelerdeki yeni enerji yatırımlarında güneş enerjisi ilk sırada yer alıyor. Pazarın beş yıllık süreçte yüzde 200 ila 400 oranında büyüyebileceği öngörüsünde bulunuluyor. Almanya, Avrupa’da gerek teknolojisi gerekse kurulu güç bakımından öncülük ediyor. Yenilenebilir enerji yatırımlarında hem üretici hem de tüketici olarak özel bir yere sahip olan Almanya, geçtiğimiz günlerde güneş enerjisinden sağladığı 20 nükleer santrale eşdeğer 22 GW’lık rekor güçle gündeme geldi. ‘Yeşil Enerji Devrimi’ olarak nitelendirilen girişimle, 2022’de enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji ile nükleer enerjiden elde etmeyi planlıyor. Güneşlenme süresinin oldukça az olduğu İngiltere’de bile fotovoltaik panel kullanımı hızla artıyor ve pazar büyüyor. Fosil yakıt bakımından çok zengin olan Ortadoğu ülkelerinde de güneş enerjisine büyük yatırımlar yapılıyor. Medyada yer alan son haberlere göre Dubai, geçen yıl devreye giren enerji planıyla 2030 yılında ülkenin elektriğinin yüzde 5’ini güneş enerjisinden sağlamayı hedefliyor ve bu doğrultuda büyük yatırımlar yapıyor...”

Teşvikler yeterli değil
“Türkiye elektrik enerjisini, kömür, doğalgaz, akaryakıt, jeotermal ve son zamanlarda rüzgar enerjisi ve hidroelektrik santral gibi sistemlerle üretiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2010-2014 Stratejik Planı’na göre 2023 yılında elektrik üretiminin yüzde 30’unun yenilenebilir kaynaklardan temin edilmesi hedefleniyor. Diğer enerji kaynaklarıyla karşılaştırıldığında bu büyük enerji talebi için fotovoltaik sistemlerin henüz önemli bir katkısının olmadığı görülüyor. Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumda. Avrupa’da fotovoltaik panellerin çok yoğun kullanıldığı Almanya’da ortalama yıllık güneşlenme süresi 1500 kw/saat iken, Türkiye’nin yıllık güneşlenme süresi 2500 kw/saat saat. Yapılan araştırmalara göre Türkiye çapında toplam kurulu güç 3-5 MW arası olarak tahmin ediliyor. Avrupa Fotovoltaik Endüstrisi Derneği (EPIA)’nin yaptığı tahminlere göre Türkiye’de toplam kurulu gücün 2020 itibariyle 20 GW’a ulaşacağı ve PV sistemlerinin yaygınlığının yaklaşık yüzde 16 civarında olacağı öngörülüyor. Yenilenebilir enerji teknolojilerinden etkin yararlanma konusunda dünyanın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de bir takım devlet teşvikleri bulunuyor. Mart 2012’de yayınlanan Lisanssız Üretim Yönetmeliği (LÜY) ile üretilen elektriğin fazlasının dağıtım şirketlerine satılması konusunda yasal altyapı da tamamlanmış oluyor. 500 kWp altı Lisanssız Üretim Yönetmelik düzeltmesi ve yönetmeliğe ait uygulama tebliği ile üretilen elektrik bina içinde tüketilebileceği gibi, dağıtım şirketlerine de satılabilir hale geldi. Bununla birlikte verilen teşviklerin yeterli olduğu söylenemez.”

PV, Türkiye için çok uygun
“Fotovoltaik sistemlerin ilk yatırım maliyeti-amortisman süresi oranlarını genel olarak malzeme özelliği, sistemin büyüklüğü, bulunduğu bölge, yani güneşlenme süresi, şebekeye bağlı ya da şebekeden bağımsız olması, uygulanan ülkedeki devlet teşvikleri gibi kriterlere bağlı olarak değişebiliyor. 2011 sonunda teşviklerin artmasına, piyasadaki rekabetin hızlanmasına ve malzeme fiyatlarının düşmesine bağlı olarak PV sistem fiyatlarında büyük oranda düşme gözlemlendi. Yenilenebilir Enerji Kanunu ile belirtilmiş rakamlara dayanarak Türkiye’de kurulacak polikristal yapıda fotovoltaik sistemlerinin, kurulum yapılacak bölgeye bağlı olarak kendini yaklaşık olarak 6-8 yıl içerisinde amorti ettiği, bağımsız denetleme kuruluşları tarafından hesaplanıyor. Enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 75’lik kısmını yurtdışından elde eden Türkiye için güneş enerjili sistemler uygun bir çözüm oluşturuyor...”
 

---

R E K L A M