27 Nisan 2015 | PROJE 30. Sayı (Mart-Nisan 2015)

Radyant tavan panelleri, A 380 zorlama testleri için en doğru “iklimi” garanti ediyor.IMA GmbH şirketinin Dresden’deki test hangarı ve ofis kompleksi, yaklaşık yüz çalışanıyla havacılık endüstrisinde faaliyet gösteren bağımsız bir araştırma, geliştirme ve hizmet şirketine ev sahipliği yapıyor. Airbus 380 ile birlikte test ve bakım hangarlarında oluşan yeni gereklilikler nedeniyle 2001 ve 2002 yılları arasında, Dresder Havaalanı’nın yakınına birden çok çelik konstrüksiyon hangarından oluşan büyük bir tesis kurulmuş. A 380 test modelinin son montajı bu hangar kompleksinde gerçekleştirilmiş. Aynı şekilde, kullanılan teknoloji ve malzemelerin ekstrem koşullara dayanıklılıklarını test etmek amacıyla Airbus burada ilk kapsamlı zorlama testinden geçirilmiş, kanatlarında ve gövdesinde genleşme testleri yapılmış. Tesis ilk başta A 380 üzerinde teknik incelemeler gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş ve Airbus ölçülerine mükemmel uygunlukta inşa edilmiş. Ancak A 380’in sahip olduğu olağandışı ölçüler nedeniyle, bu hangarda gelecekte diğer tüm uçak modellerinin de monte edilmesi ve testten geçirilmesi mümkün olabilecek.


Ana hangarın sol ve sağ yanlarında birer yan hangar bulunuyor. Ana gövde yalnızca A 380 kaportasını taşımakla görevliyken, kanatlar test için her iki yan hangara konumlandırılmış. Yani A 380’in hangar içinde “tek parça” olarak hareket etmesi mümkün değil. Bu nedenle montaj çalışmaları yan yana konumlandırılmış üç hangarda eş zamanlı olarak gerçekleştiriliyor. Bu amaç doğrultusunda sağdaki yan hangara büyük bir atölye alanı kurulmuş. Sol tarafta ise büyük bir basınçlı hava bağlantısının, transformatör istasyonlarının, bölgesel ısıtmanın, soğutmanın ve hijyen alanlarının yer aldığı bir teknolojik bölüm düzenlenmiş. Yan hangarların her biri 20 metre uzunluğa ve 30 metre genişliğe sahip. Ana hangarın kendisi ise 90 x 90 metre.



Test hangarında Airbus 380 üzerinde son derece hassas ölçüm işlemlerinin gerçekleştirilecek olması nedeniyle 20 °C seviyesinde olağandışı bir sıcaklık değeri gerekli olmuş. Bu nedenle ısıtma için yalnızca, bu seviyedeki sıcaklık gereksinimlerinde son derece yüksek enerji tasarrufu sağlayan radyant tavan panelleri kullanılmış.


Tüm tesisin ısıtılması için tek bir taşınımlı hava ısıtma sistemi yerine tüm hangar alanlarında Zehnder radyant tavan panelleri kullanılmış. Bu bina iklimlendirme çözümünün seçilmesinde ise bir dizi argüman etkili olmuş. Öncelikle projede çalışanların, hangarın açık alanında Airbus çalışmalarını aksatabilecek bir teknolojinin olmaması yönünde ortak ve net bir isteği varmış. Yerel mühendislik ofisi Acerplan’ın planlama sorumlusu bu konudaki düşüncelerini şöyle ifade ediyor: “Bu koşullar nedeniyle ısıtma teknolojisini sadece üç metrelik çelik iskeletlerden oluşan bir çelik taşıyıcı içinde tutmamız gerekti. Tavandan hafifçe sarkıtılarak asılan radyant paneller sayesinde bu ihtiyacı ideal şekilde çözüme kavuşturduk”.


Ayrıca hangar için 20 °C seviyesinde bir ortam sıcaklığı talep ediliyormuş. Bu, bir hangar için gerçekten alışılmadık yükseklikte bir sıcaklık seviyesi. Normalde bu tip bir binada nispeten daha düşük, hatta maksimum 16 °C seviyesinde sıcaklıklar uygulanıyor. Dresden’de ise ısı hassasiyeti olan bir yapıştırıcının kullanılması ve ayrıca Airbus üzerinde son derece hassas ölçüm işlemlerinin gerçekleştirilmesi öngörüldüğü için hangarda özel bir sıcaklık seviyesinin korunması gerekiyormuş. Hangardaki sıcaklık değerlerinin daha düşük olması, ölçümlerin hatalı gerçekleştirilmesine neden olabilirdi.


Planlama sorumlusu Erbarth bu bağlamda radyant panellerin avantajlarını şöyle açıklıyor: “Özellikle sıcaklıkların bu seviyelerde tutulması gerektiğinden, konvansiyonel hava ısıtma sistemlerine göre enerji tasarrufu etkisi yüzde 40 daha yüksek olan radyant paneller son derece büyük bir avantaj sağladı. Hangardaki sıcaklık taşınımlı bir ısıtma sistemiyle 20 °C seviyesinde tutulmaya çalışılsaydı, 26-29 metre yükseklikteki böyle bir hangarın tavan yüksekliğinde çok ciddi termal tabakaların oluşması söz konusu olurdu. Hangar tavanının altında sıcaklık değeri yaklaşık 30 °C iken, zeminin sıcaklığı 20 °C seviyelerinde seyredecekti. Bu hiç de ekonomik bir ısıtma çözümü değildi...” Bu bağlamda çözüm ancak sıcaklık katmanlaşmalarını mümkün olan en iyi şekilde ortadan kaldıran radyan ısıtma ile sağlanabilirdi. 


Bu nedenle teorik olarak iki seçenek söz konusuydu: “Zeminden ısıtma” veya “radyant tavan panelleri”. Zeminden ısıtma alternatifi hangardaki boşluk alan problemi nedeniyle zaten bir seçenek olmaktan çıkmış ve teknik nedenlerle radyant panelleri ideal çözüm haline gelmiş. Boşluk alan terimi, zemine gömülerek üstüne test tertibatları sabitlenen beton plakaları tanımlamak için kullanılır: Airbus’ta yüksek basınçlı hidrolik silindirler yardımıyla kalkış ve iniş adımlarını simüle etmek için bükülme testleri gerçekleştiriliyor. Bu önemli test tekniği için zeminin boş tutulması gerektiği tabii ki makul karşılanması gereken bir istek... 


Ana gövdede 26 metre veya her iki yan hangarda 22 metre montaj yüksekliğinde, toplamda 25 bar işletme basıncı ile yaklaşık 1250 metretül 46 adet Zehnder/ZBN tipi radyant tavan paneli monte edilmiş. Yan hangarlara her biri 18 metre uzunluğunda paneller asılmış, ana hangara ise 68 metre uzunluğunda özel bir radyant tavan paneli monte edilmiş. Isıtma sisteminin enerjisi bir kamusal sağlayıcı tarafından uzaktan (bölgesel) ısıtma yöntemiyle gerçekleştiriliyor. Toplam ısıtma gücü burada primer 135 veya 55 °C ve sekonder 110 veya 60 °C tasarım sıcaklığı için yaklaşık bir megawatt kadar.

PROJE
Yapı alanı: 5440 m²
Radyant tavan paneli ısıtma gücü: 820 kW
Isıtma tasarım sıcaklığı: 110/60 °C
Isıtma oda sıcaklığı: 20 °C
Toplam tavan paneli uzunluğu: 1250 metretül
Miktar: 46 adet
Montaj yüksekliği: 22-26 metre
Isıtma tesisatı danışmanı: Zendher GmbH