19 Nisan 2012 | PROJE 12. Sayı (Mart - Nisan 2012)

Y. Mimar Gencay Tatlıdamak Sürdürülebilirlik ve Enerji Danışmanı / IBHausladen gencay.tatlidamak@ibhausladen.de Sürdürülebilir binaların geliÅŸtirilmesi çok boyutlu bir süreçtir... Bina planlamasındaki tüm süreçler gibi, bina fonksiyonlarının ve yerel mevki ÅŸartlarının analiziyle baÅŸlar, bina tasarımı ve dış cephe optimizasyonuyla ve detaylı tasarımın nihai boyutlandırmasına kadar devam eder. Tüm bu süreçlerde “Ä°nsan”, “Sistem”, “Tipoloji”, “Teknoloji” ve “Planlama” arasındaki etkileÅŸimler sürekli dikkate alınmalıdır. Bunlar “ClimateDesign”ın bileÅŸenleridir.
“İnsan”; konforu hedef alarak insanların ilişkilerini ve ihtiyaçlarını araştırır. Dizayn ile ilgili önemli bakış açılarını ifade eder. “Sistem”;  cephe, havalandırma ve iklimlendirme konseptlerini, bunların fonksiyonlarını ve bina ile etkileşimlerini düzenler. Karşılaştırma tabloları ve karar çizelgeleri, tasarım ve planlamanın tüm aşamalarında yardımcı olması için araştırılır. “Tipoloji”; yönetim binaları, avlu, eğitim binaları, salonlar ve konut binaları için kullanım, enerji ve iklimlendirme kavramlarını, aralarındaki ilişkiler ile açıklar. Örnek projeler bu noktada pratik bağlantı oluşturur. “Teknoloji”; dış cephe elemanları, iklimlendirme ve enerji üretim sistemleri için, kompakt bilgileri sunar. “Planlama”;  konum faktörlerini ve bunların yapı planlaması, tasarımı ve yasal konulardaki etkilerini özetler.

“ClimateDesign”
ClimateDesign, minimum enerji ile maksimum konfor sunabilen binalar üzerine bir planlama disiplinidir. Enerji maliyeti ısıtma enerjisiyle sınırlı değildir; aynı zamanda tüm enerji ve yapılarla ilgili malzeme akışıyla ilgilidir. Rahatlık, sadece ısıl konfor demek değildir; kişinin genel iyi olma hissine kadar uzanır. Mimari ve teknik/mekanik sistemler belli bir sıra halinde planlanamaz, genel sistemin bir parçası olmalıdır. Sinerjik aktivitenin bu şekildeki etkileriyle, kullanımda esnek ve başarılı yapılar oluşturulabilir.
Kullanım ve konfor ihtiyaçlarının doğru analizi, amaca uygun bir binanın inşası için ön koşuldur. Bu, mümkün olan en düşük maliyette hizmet anlamına gelir. Genellikle bireysel gereksinimlerdeki kritik inceleme, tasarruf için büyük bir potansiyel ortaya çıkarabilir. Binanın konumu, yapı düzenini ve cephe tasarımını etkileyebilecek imkan ve gereksinimleri belirler. Birçok teknik sistem, dış cepheye entegre olabilir ve yapı düzenine esneklik katabilir. Havalandırma konseptinin bina tasarımına başarılı entegrasyonu, enerji tasarrufu ve konforlu temiz hava sağlayabilir. Kütlesel termal depolama, mekan iklimine pozitif katkılarda bulunabilir. Eğer bu tip yapısal parametreler optimize edildiyse, düşük enerji gereksinimi yenilebilir enerji kaynaklarından sağlanabilir.
Planlamadaki entegre yaklaşım sadece bina geometrisini göz önünde bulundurmaz; aynı zamanda sıcaklık, enerji, solar radyasyon gibi ileri diğer parametrelerini de göz önüne getirir. Bu nedenle bu proses, bir ClimateDesigner’ın da tam katılımını gerektirir. İdeal olan, tasarım sürecinin en başından tüm kavramlara katkıda bulunması ve bütün planlama aşamalarında yer almasıdır. Bu şekilde binanın bütün potansiyel optimizasyonları gerçekleştirilebilir. Bu noktada önemli olan tecrübeler ve geçmişin sistematik bir analizidir.
Unutulmaması gereken geleceğin başarılı binaları, geçmişin kritik değerlendirilmesi ile mümkündür.



“ClimateDesign” için bir Örnek
ClimateDesign prensibinin kurucusu Prof. Gerhard Hausladen konu hakkında Technische Universität München’de eğitim verirken, aynı zamanda kendisine ait olan Hausladen Engineering de pratikteki başarılı çözümleri ile sürdürülebilir yapılar konusunda önemli projelere imza atıyor. Münih’ten Spacial Solutions ile beraber çalıştıkları bu proje, konumu, iklimsel şartları ve çözümleri ile ClimateDesign için başarılı bir örnek teşkil etmektedir.

Her proje konumu, iklim koşulları ve fonksiyonları nedeniyle kendi bireysel konseptlerini gerektirir. Kuzey Afrika’daki örnek proje, ofis-otel-residence fonksiyonlarıyla kompleks bir kullanım yapısıdır. 110.000 m2lik kompleksin bağımsız bir temiz su üretim/geri dönüşüm sistemi ile yenilikçi bir enerji üretim/tedarik sistemi vardır. Bu çözümler, sürdürülebilirlik bakış açılarına göre geliştirilmiştir.

Su Temini ve Atıkların Bertaraf Edilmesi
Yapı blokları için bağımsız bir su temini ve kendi kendini idame ettiren atıksu bertaraf sistemi öngörülmüştür. Deniz suyu bir tuzsuzlaştırma tesisinde işlenmektedir (reverse osmosis teknolojisi). Su tasarrufu için ise konsepte uygun tasarruflu çözümler uygulanmaktadır. Tuzsuzlaştırma tesisi için deniz suyu 80 metre derinlikteki kuyudan çekilmektedir. Kuyu konumunun sahile yakın olması neticesinde deniz suyu, toprak tarafından önceden süzülmektedir. Bu çözüm ile gerek duyulan enerjiden ve proses sürecinden tasarruf edilmektedir.
Üretilen temiz su bir rezervuarda depolanarak kullanıma hazır bir şekilde bekletilir. Atık tuz solüsyonu deniz içine deşarj edilir. İsteğe bağlı olarak atık tuz solüsyonu soğuk üretimi için ısı değiştiricilerde, soğutma maddesi olarak da kullanılabilir. Gri su sistemi ile atıksu, sisteme tekrardan gönderilmektedir (tuvaletlerin ve bahçe sulanması ihtiyaçları için). Katı ve çöp atıklar toplu olarak fermante edilmektedir. Bu işlem sürecinde elde edilen gaz, kojenerasyon sisteminde kullanılarak ısı ve elektrik üretimi sağlamaktadır.

Isıtma ve Soğutma
Yerleşkenin ısı enerjisi yükü doğalgaz ile çalışan kojenarasyonlardan karşılanmaktadır. Üretilen ısı, kışın ısıtma için, yazın soğuk üretimi ve sıcak su temini için kullanılmaktadır. Isıyla çalışan absorbsiyon soğutma üniteleri (temel soğutma) ile elektrikle çalışan soğutma makineleri (peak yükler) gerekli soğuğu üretmektedir. Absorbsiyon soğutma üniteleri için gerekli ısı, kojenerasyon sisteminden desteklenmektedir. Ayrıca, termal güneş toplayıcıları da (1000 metrekare-ofis binasının güney çatısında) sıcak su üreterek sistemi beslemektedir (sıcak su ihtiyacı ve soğuk üretimi için).

 

---

R E K L A M