22 Aralık 2011 | HABERLER 10. Sayı (Kasım - Aralık 2011)

Bozcaada Hidrojen Adası Projesi sayesinde Türkiye, yenilenebilir enerji-hidrojen teknolojileri entegrasyonu alanında pilot ölçekli bir tesise kavuÅŸuyor. Bozcaada’da üretime geçen pilot tesiste, ilk aÅŸamada Kaymakamlık veya adadaki 20 evin enerji ihtiyacını karşılayacak üretim yapılabilecek.
Yenilenebilir enerji teknolojilerinin gündelik hayatta kullanımına yönelik Türkiye’nin ilk projesi olan Bozcaada’da, hidrojen enerjisi üretimi başladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın desteğiyle, Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO) Uluslararası Hidrojen Enerji Teknolojileri Merkezi’nce (ICHET) Bozcaada’da üretime geçen pilot tesiste, ilk aşamada Kaymakamlık veya adadaki 20 evin enerji ihtiyacını karşılayacak üretim yapılabilecek.
Adalara enerji götürmek maliyetli bir iş, diğer yandan çevrenin korunması da önemli... Adaların anakaradan bağımsız olarak kendi enerji ihtiyaçlarını özellikle temiz enerji kullanarak karşılayabilir hale gelmeleri, sürdürülebilirlik açısından önemli bir adım. Hidrojen enerjisini adalarda bir merkezden üretip, daha sonra evlere, elektrik, ısınma, sıcak su ihtiyacına dönük dağıtmak mümkün. Projenin amaçlarından birisi, gelecekte adaların enerji ihtiyacının karadan bağımsız olarak yenilenebilir enerji-hidrojen sistemiyle temiz bir şekilde karşılanabileceğini göstermek.
Pilot projeyle, hidrojen enerji teknolojilerinin yenilenebilir enerji sistemiyle birlikte kullanıldığında, sıfır emisyonlu bir sistem olduğu ve yenilenebilir enerjiden üretilen fazla elektriğin hidrojen ile depolanmasıyla enerji bağımsızlığını sağladığı gösteriliyor. Bozcaada Hidrojen Adası Projesi sayesinde Türkiye, yenilenebilir enerji-hidrojen teknolojileri entegrasyonu alanında pilot ölçekli bir tesise kavuşuyor. Proje ile Bozcaada Kaymakamlık binasına kurulan güneş-rüzgar-hidrojen sistemi sayesinde binanın elektrik enerji ihtiyacının temiz olarak karşılanıp, üretilen fazla elektriğinse şebekeye verilmesi mümkün. Şu aşamada pilot tesiste üretilen enerji miktarı, 20 evin elektrik enerji ihtiyacını karşılayabilecek düzeyde.
Bozcaada Hidrojen Adası Projesi’nin yenilenebilir enerji kısmı 20 kW’lık fotovoltaik panel ve yakında kurulacak 30 kW’lık rüzgar türbininden oluşuyor. Hidrojen üretimi, çeşitli yenilenebilir enerji kaynaklarından gelen elektriği kullanabilen 50 kW’lık elektrolizörle sağlanıyor. 70 kilogram hidrojen (240 litre benzin eşdeğeri) 220 bar’daki silindirlerde depolanıyor. Depolanan hidrojen 20 kW’lık yakıt pili ve 35 kW’lık hidrojen jeneratöründe elektrik üretme amacıyla kullanılıyor. Üretilen elektrik şebekeye veya Kaymakamlığa/Kaymakamlık’ta elektrik kesintisi olduğunda ise yine doğrudan Kaymakamlığa verilebiliyor.

Sosyal Boyut ve Projeksiyonlar
Bozcaada Hidrojen Enerji Tesisi hem Türkiye’deki hem de gelişmekte olan ülkelerdeki mühendis ve öğrencilerin, yenilenebilir enerji-hidrojen sistemleri konusundaki eğitimleri için kullanılabilecek. Şu aşamada adada üç kişiye istihdam sağlamış olan tesis, her yıl en az 20 uzmanın konuyla ilgili araştırma yapmasına da imkan sağlayacak. Tesis, Türkiye’de bu kapasitedeki ilk uygulama örneği. Bu projeden yola çıkarak ICHET, Aitutaki, Cook Adaları’nda benzer bir projeyede başladı. Türkiye’de ise 2012 yılı içinde, hidrojenin üretilip depolanacağı, hidrojenli tekne ve hidrojenli otobüse yakıt sağlayacağı, Bozcaada’daki sistem kapasitesinin üç katı büyüklüğünde Hidrojen Üretim ve Dolum Tesisi Haliç’te kurulacak.
İki yıl uygulamada olacak proje, sonrasında kapsamı genişletilerek devam ettirilecek. İlerleyen safhalarında hidrojenli araç, hidrojenli tekne veya hidrojenli kesintisiz güç kaynağı uygulamaları ile hidrojenin kullanım alanları artırılıp, halkın hidrojen enerjisi ve kullanım alanları konusunda bilinçlenmesine katkıda bulunulacak.

Hidrojen Enerjisi
Hidrojen enerjisi, elektrik enerjisi gibi birincil değil, ikincil bir enerji kaynağı ve enerji taşıyıcısı. Hidrojen doğada serbest olarak bulunmuyor. Güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından ya da doğalgaz, kömür gibi fosil kaynaklardan üretilebiliyor. Hidrojen, üretildiği birincil enerji kaynağı kadar temiz. Ayrıca hidrojen, yenilenebilir enerji kaynaklarının depolanmasını sağlayan bir enerji taşıyıcısı. Örneğin yakıt pillerinde elektrik enerjisi üretmek amacıyla ya da araçlarda yakıt olarak farklı uygulamalarda kullanılabiliyor.  Elektrik gibi son kullanım alanında sıfır emisyon salıyor.

Dünyada Hidrojen Enerjisi
Avrupa, Amerika ve Japonya gibi gelişmiş ülkeler, Hindistan, Çin gibi gelişmekte olan ülkeler, hidrojen enerji teknolojileri konusunda yol haritalarını hazırladılar ve birçok projeyi hayata geçirdiler. Hidrojen enerjisi çeşitli uygulamalarda kullanılabiliyor. Örneğin yakıt pilli forklift ve yakıt pilli kesintisiz güç kaynakları ilk ticarileşecek ürünler olarak düşünülüyor.  Bunun dışında, hidrojenin araçlarda kullanımına yönelik birçok proje de tamamlandı. Avrupa’daki Hyfleet Cute Projesi kapsamında hidrojenli otobüs üretilip, hidrojen dolum istasyonları kurularak hidrojenli araçlar için gerekli altyapı hazırlandı. Almanya 2020’den sonra hidrojenli araçların ticarileşeceğini ve hidrojen dolum istasyonlarının da oldukça yaygın hale geleceğini duyurdu. Japonya’da ise doğalgazlı kombi gibi hidrojenin ısınma ve sıcak su temini için kullanıldığı evsel uygulamalar mevcut. Sanayide kullanıldığı alanlar amonyak sentezi, petrol rafinerileri, bitkisel ve hayvansal yağ sektörü, cam endüstrisi, çelik endüstrisi, kimya endüstrisi ve metalurji olarak sıralanabilir.

Türkiye’de Hidrojen Enerjisi
Türkiye hidrojen enerji teknolojilerini yakından takip eden ve teknoloji gelişimine katkıda bulunan bir ülke. Türkiye’de üniversiteler, UNIDO-ICHET ve TÜBİTAK’ta hidrojen enerjisi alanında çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Ayrıca Türk sanayicilerinin de hidrojen teknolojileri konusunda çalışmaları olup, üretilmiş yakıt pilleri, hidrojenli forklift prototipleri mevcut. Türkiye, Avrupa Birliği ve International Energy Agency gibi uluslararası forumlarda oldukça etkin bir şekilde temsil ediliyor. UNIDO-ICHET sayesinde Türkiye, hidrojen enerji teknolojileri konusunda gelişmekte olan ülkelerde de oldukça iyi tanınıyor.

 

---

R E K L A M