16 Ağustos 2012 | PROJE 14. Sayı (Temmuz-Ağustos 2012)

172 daireden oluşan Hansa Allee Westend projesi, Frankfurt şehrinde yeni yapılan Pasif Ev toplu konut projelerinin başlangıç noktalarından biridir. Belediye Meclisi tarafından alınan karara bağlı olarak, şehirde yeni yapılacak toplu konut projelerinin sadece Pasif Ev kriterlerinde olması gereklidir. İklimsel özelliği bakımından da Frankfurt şehri Pasif Evler projeleri için oldukça uygun bir konumdur.
Bütünleşik tasarım ekibi
İşveren: ABG Frankfurt Holding, Frankfurt
Mimar: Jo. Franzke, Frankfurt, Karl Dudler, Frankfurt Landes & Partner, Frankfurt, Stefan Forster, Frankfurt
Pasif Ev Danışmanı ve Enerji Konsepti: IB Hausladen, Kirchheim
Pasif Ev Kontrolörü: Passivhaus Dienstleistung GmbH

Hansa Allee Westend, ABG Frankfurt şirketinin Frankfurt’ta inşa ettiği önemli Pasif Ev konutlarından biridir. Bu projedeki hedef, standartları bir seviye daha yukarı çekerek, gelecekteki konut sahipleri ve kiracılar için olabildiğince düşük giderleri olan, aynı zamanda da yüksek konforu sağlayabilen yaşam mekânlarını gerçekleştirmekti. Bu hedef için düşük primer enerji ihtiyacı olan, bu düşük enerji ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlayabilen ve dolayısıyla da çevreye daha az zarar veren bir konsept üzerinde çalışılmıştır. Geliştirilen konseptin ve buna bağlı olan enerji kalitesinin değerlendirilebilmesi için ise Hansa Allee Westend konutları teslim edildikten sonra gözlemlenmiş ve Pasif Ev referans binası ile de karşılaştırılmıştır. Sonuç, tasarım grubunu, yatırımcıyı ve kullanıcıyı memnun edecek değerler ortaya çıkarmıştır. Hansa Allee Westend projesi Pasif Ev standart değerlerinden düşük çıkmıştır.

Hansa Allee Westend projesi, tradisyonel Avrupa kenti mimarisi özelliklerinin farklı yönlerini taşıyabilecek şekilde geliştirilmiştir. Bunun için uluslararası düzeyde tanınan yerel ve önemli mimarlık büroları ile beraber bütünleşik-kendi içinde münferit- bir tasarım süreci başlatılmıştır. Kiralama amacı ile yapılacak olan Blok B - Stefan Forster, Blok C - Jo Franke ve Blok D - Karl Dudler mimarlık büroları tarafından tasarlanmıştır. Satış amacıyla inşa edilecek A1, A2 ve A3 blokları ise Mimar Michael Landes tarafından tasarlanmıştır. A Blokları ayrıca sertifikalı Pasif Evlerdir. Diğer blokların da yalıtım ve mekanik sistemleri Pasif Ev kriterlerine uygun olarak yapılmış, ancak Pasif Ev sertifikasyonuna gerek duyulmamıştır. Bloklar yalıtım ve teknik açılarından büyük benzerlikler gösterirken, cephe görünümleri mimarlık büroları tarafından farklı farklı çözümlenmiştir. Blokların bütün tasarım süreçleri IB Hausladen tarafından takip edilmiştir. Tasarımdan kaynaklanabilecek termal ve teknik sorunlara anında çözümler getirilerek optimizasyonlar yapılmıştır. Detaylı ısı köprüsü analizleri, enerji hesaplamaları ve blower testleri dikkatle yapılmış, inşaat sürecinde de denetlenmiştir.

Bloklar için tek bir enerji santrali planlanmıştır. Bu enerji santrali ısıtma, soğutma ve sıcak su ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Gerek duyulan ısıtma yükü toprak kaynaklı ısı pompasıyla sağlanmaktadır. Isı pompası için enerji, sondaj çukurları vasıtasıyla elde edilmektedir. Isı pompasının verimliliğini yükseltmek için konutlar yerden ısıtma sistemiyle donatılmıştır. Bu şekilde düşük ısılarda ısıtma-yüksek ısılarda soğutma yapılabilmektedir. Bu da enerji verimliliği açısından büyük önem taşımaktadır. Pasif Ev standartlarında olan dairelerin ısıtılması için besleme sıcaklığının 30 °C olması yeterli görülmüştür. Normal yapılar için bu değer ortalama 35 °C’dir. Aradaki 5 K’lik fark, enerji ve üretim maliyetleri yönlerinden büyük kazanç demektir.
Yaz dönemindeyse sondaj kuyuları ve yerden ısıtma sistemi soğutma ihtiyacını karşılamak için çalışmaktadır. Bu şekilde tek bir sistem ile hem ısıtma hem de soğutma çözümlenmiş olmaktadır. İki ayrı fonksiyonun tek bir sistemle çözülebilmesi yatırım maliyetlerinde büyük avantajlar getirmiştir.

Konut projelerinde sıcak su ihtiyacı en önemli tasarım kriterlerinden biridir. Bu ihtiyacı karşılayabilmesi için enerji santralinde doğalgaz kaynaklı merkezi bir sistem ve çatılarda solar termal kolektörler kullanılmıştır. Kolektörler güneş enerjisi ile yıllık su ihtiyacının yüzde 28’ini karşılayabilmektedirler.

Her bir daire için ayrı bir mekanik havalandırma sistemi yapılmıştır. Pasif Ev standartlarında önemli bir rol oynayan hava sızdırmazlığı ve havalandırmadan kaynaklanan ısı kayıplarını giderebilmek için kontrollü hava beslemesi yapılmalıdır. Mekanik havalandırmada verimliliği artırabilmek için hava kanallarında kanal tipi heat recovery sistemleri kullanılmıştır.

Isı pompası ve havalandırma sistemi fanları için gerekli olan elektrik ihtiyacı C ve D blokları üzerinde yer alan PV panellerden karşılanmaktadır.

Hansa Allee Westend tasarımı ve mühendisliği, yapılan hesaplamalarda ve gözlemlemelerde başarılı sonuçlar vermiştir. Yıllık ısı enerjisi ihtiyacı 13 ile 15 kWh/m² aralığında yer almaktadır. Pasif Ev standardında bu rakam en fazla 15 kWh/m² olmak zorundadır. Pasif ev standartlarında yer alan diğer bir enerji parametresi de primer enerji ihtiyacıdır. Bu rakam standartlarda 120 kWh/m² olarak belirtilmiştir ve sadece ısı üretimi ve elektrik enerjisini içermektedir. Primer enerji karşılaştırılması grafiğinde görüldüğü gibi Hansa Allee Westend blokları referans bina değerleri altında yer almaktadır. Ayrıca bloklara ait değerlerde soğutma ihtiyacı ve güneş enerjisi kazanımları da beraber hesaplanmıştır.

Özetle yenilebilir enerji kullanımı, sistem sıcaklıklarının optimizasyonu ve yüksek verimli ısı pompası ile Hansa Allee Westend, Pasif Ev maksimum değerlerinin altında yer almaktadır. Akılcı ve fizibl ilave çözümler ile de sıfır enerji toplu konut projesine döndürülebilme imkanı da her zaman vardır.