Yeşil Bina Dergisi 8. Sayı (Temmuz-Ağustos 2011)

38 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2011 DEĞERLENDİRME • Yılda minimum 1400 saatlik hesap yapabilme kabiliyeti • Saatlik değişimler (yüklerin ve sistem performansının saatlik hesaplanması) • Minimum 10 termal zon • Isıl kütle etkisinin dikkate alınması (bina kütlesi bünyesine aldığı enerjiyi belirli bir gecikme ile mekana verir) • Kısmi yük performansı • Mekanik sistemlerin simülasyonu için düzeltme eğrileri (sıcaklık, nem gibi parametrelere bağlı olarak) • Ekonomizer (otomatik kontrollü su ve hava tarafı ekonomizer çevrimini dikkate almaları gerekmektedir) • İşletme maliyetlerinin ve CO 2 emisyonlarının hesaplanabilmesi • Tasarım değerlerinin hesaplanabilmesi (örneğin Carrier HAP aynı zamanda bir tasarım programıdır). 3. Sürdürülebilir Tasarım Bir binanın ömür boyu maliyet anali- zini yaparak alternatifler içinden en uygun olanını (optimum) seçme işlemi karma- şık bir süreçtir. Sürdürülebilir tasarımda sistemlerin doğru biçimde ele alınması, maliyetlerinin çıkarılması ve sistemin bütününe dahil edilmesi gerekir. Ömür boyu maliyet için amaç fonksiyonunun çözümünde, • Isı kayıp ve kazançlarının minimize edilmesi • Alternatif bina cepheleri (opak yüzeyler, tek cephe, çift cam kabuklar vb.) ve cephe optimizasyonu • Gölgeleme şekilleri • Doğal havalandırma yapılacaksa yöntemi • Güneş enerjisi, ısı pompaları vb. yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu • Isıl depolama • Free cooling • Alternatif HVAC sistemlerinin belirlenmesi • Her alternatif için ilk yatırım ve işletme maliyetlerinin hesaplanması • Ömür boyu maliyetlerin hesaplanması gibi hususlar dikkate alınır. Enerji simülasyonlarında yeni yapıla- cak veya mevcut binalarda iklim bölge- sinin özellikleri, bina projesi (yön, duvar/ pencere oranları, kullanılan HVAC ve aydınlatma sistemleri), yapı malzemele- rinin özellikleri (ısıl dirençler, cam özellik- leri, cihaz verimlilikleri, yenilenebilir enerji kullanımı vb.) dikkate alınarak binanın bir yılda ısıtma, soğutma, aydınlatma, kullanım sıcak suyu, aydınlatma, fanlar, pompalar vb. için ihtiyaç duyulan enerji hesaplanır. Mevcut binalarda ise ister enerji tüke- timleri ile ilgili veri olsun, ister olmasın, mevcut durumda binanın enerji per- formansının hesaplanarak benchmark olabilecek binalarla karşılaştırılır, gerçek tüketimlerin fazla olup olmadığı, fazla ise nerelerden kaynaklanmış olabileceği gibi hususların analizi yapılabilir. Örneğin bina kabuğunun enerji performansı iyiyken gerçek tüketimler yüksek ise burada tesi- sat sistemlerinin verimsiz çalıştığı veya uygun olmadığı gibi bir sonuç çıkarıla- bilir. Veya tersine olarak, kabuk enerji performansı zayıf olduğu halde tüketim az ise bu durum sistemlerin kapatılmış olabileceğini, konfordan fedakarlık yapıl- dığını gösterir. Binanın enerji simülasyonu yapıldık- tan sonra tipik bir yaz ve kış günündeki günlük enerji ihtiyaç profili çıkarılır. Bina- nın kullanım amacı (ofis, hastane, eğitim binası, otel vb.), ilk yatırım maliyetleri, işletme maliyetleri, ömür boyu maliyet, çevreye olan CO 2 emisyonu gibi hususlar dikkate alınarak kullanılabilecek kojene- rasyon, yenilenebilir enerji teknolojileri, ısıl depolama ve kalanının da fosil tabanlı yakıtlardan karşılanması gibi hususlar, bu eğri üzerinden analiz edilir. Her bir seçe- nek için bina enerji simülasyon programı yeniden çalıştırılarak seçeneklerin sonuç- ları alınır ve yukarıda belirtilen faktörler dikkate alınarak optimum çözüme karar verilir. Bu süreç hem yeni binalarda hem de önemli oranda renovasyon yapılacak mevcut binalarda uygulanabilir. Aşağıda bina enerji simülasyonu ile çıkarılmış bir yük profili ve bu ihtiyacın ne şekilde kar- şılanabileceği gösterilmiştir. Şekillerde görüldüğü üzere ihtiyaç duyulan enerjinin ne kadarının yenilenebi- lir enerji kaynaklarından karşılandığı belir- lenmektedir. İhtiyaç duyulan enerjiden yenilenebilir enerji kaynağı ile karşılanan kısım çıkarıldıktan sonra kalan miktar, fosil tabanlı yakıtlarla karşılanacak kısım olmaktadır. Dönüşüm katsayıları kullanı- Bir binanın kış yükü profil (Carrier programından)