Yeşil Bina Dergisi 7. Sayı (Mayıs-Haziran 2011)

YEŞİL BİNA / HAZİRAN 2011 29 Bina içinde üretilen ve dışarı verilen ener- jiyi ifade eder. Net Sağlanan Enerji (EN 15603; 2008): Sağlanan enerjiden satılan ener- jinin çıkarılması ile kalan enerjidir. Primer Enerji: Yenilenemeyen (fosil) veya yenilenebilir kaynaklardan elde edi- len enerjidir. CO 2 Emisyon Katsayısı (EN 15603; 2008): Binanın tükettiği primer enerjiden kaynaklı CO 2 salımlarını hesaplamak için kullanılan katsayı olup, yakıt cinsine göre değişir. Sistem Sınırı: Enerji aktivitesini içine alan sınırlardır. Örneğin binanın oturma alanı. Şekil 1’de yaklaşık sıfır enerjili bina için sistem sınırı ve net enerji girişini gös- termektedir. Net sıfır enerji performansı 0.0 kwh/ m 2 yıl primer enerji tüketimini gerektirir. Yaklaşık sıfır enerji terimi ise aşağıdakileri de ihtiva eden primer enerji tüketimi > 0.0 kwh/m 2 yıl tanımını içerir. Burada • Kabul edilebilir düzeyde bir yatırım ile primer enerjinin azaltılması • Hangi oranda primer enerjinin yenilenebilir kaynaklardan karşılandığı • Tanımların kesinliği gibi hususlar önemlidir. Şekil 1 dikkate alındığında Primer Enerji aşağıdaki gibi tanımlanabilir. Burada, E; : Primer enerji tüketimi, Edel,i : i tipindeki enerji temini, Eexp,i : i tipinde enerji şatışı, fdel,i : i tipinde satın alınan enerji- nin katsayısı, fexp,i : i tipinde satılan enerjinin katsayısı. Değerlendirme Bir binanın ısıtma, soğutma, sıcak su, havalandırma, aydınlatma ve diğer yük- lerden oluşan, hesaplanan enerji ihtiyacı ile bunları karşılamak üzere kullanılan ve ölçülen primer veya yenilenebilir enerji kaynakları Şekil 2’de görülmektedir. AB’de bina standartları yaklaşık sıfır enerjili binaların yapımına doğru gitmek- tedir. Burada, bina sınırları içindeki spe- sifikasyonlar ve yapılacaklar EN 15603; 2008’de verilmiştir. Bu standart genel bir çerçeve olup, daha detaylı çalışma- ların ülkeler bazında yapılması öngörül- mektedir. Sistem sınırları içinde kayıplar eksplicit biçimde dikkate alınırken, sistem sınırı dışında dönüşüm faktörü (primer enerji dönüşüm faktörü) şeklinde dikkate alınır. Bu standart güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji sistemlerini enerji balansı için yardımcı enerji kaynağı ola- rak ele alır. Yenilenebilir enerji, binanın net enerji ihtiyacından çıkarılarak fosil yakıt tüketimi bundan sonra hesaplanır. Binada enerji tanımlamaları, bina sınır- ları ve enerji tüketim ilişkileri Şekil 3’te görülmektedir. Enerji ihtiyacı, bina içindeki ısıtma, soğutma, havalandırma, sıcak su, aydın- latma ve diğer iç yükleri göstermektedir. Isıtma için enerji ihtiyacı ısı kayıplarından oluşmakta olup, güneş ve ısı kazançları ile bu değeri azaltmaktadır. Buradaki net enerji ihtiyacı=enerji ihtiyacı – ısı kazanç- ları şeklinde hesaplanır. Binaya sağlanan enerji elektrik siste- minden, doğalgaz sisteminden, bölgesel ısıtma, bölgesel soğutma, dışarıdaki bir yenilenebilir enerji sisteminden vb. sağla- nabilir. Bu bağlamda standartta ısı pom- paları da (kompresörde tüketilen elektrik enerjisi dikkate alınmalı kaydı ile) yenile- nebilir enerji kaynağı sayılmaktadır. Öte Şekil 1. Sistem sınırları Şekil 2. Bina enerji ihtiyacının karşılamak üzere kullanılan enerji Şekil 3. Bina enerji sınırları ve tanımlamalar