Yeşil Bina Dergisi 6. Sayı (Mart-Nisan 2011)

20 YEfi‹L B‹NA / N‹SAN 2011 TEKN‹K dartlar›n› haz›rlamakla yükümlü çal›flma gru- budur. WG 18, üretici sanayicilerin talepleri do¤rultusunda ETICS d›fl cephe kompozit ›s› yal›t›m› standartlar›n› haz›rlamaktad›r. Haz›r- lanan bu standartlar harmonize de¤ildir ve CE beyan›na esas teflkil etmemektedir. ‹lgili ETICS standartlar›n›n harmonize olmas› ise EOTA onay›na ba¤l›d›r ve CEN ile EOTA ara- s›nda bu konu ile ilgili görüflmeler devam et- mektedir. WG 18 çal›flma grubu, ETICS standartlar›- n› haz›rlamak üzere çal›flmalar›na bafllad›¤›n- da, tüm ›s› yal›t›m ürünlerini kapsama alt›na alma karar› ile yola ç›km›fl, öncelikli olarak mineral yün (EN 13500) ve EPS (EN13499) ETICS standartlar› oluflturulmufltur. WG 18 çal›flma grubunda flu anda XPS, fenol köpü¤ü, cam köpü¤ü vb. ürünler ile yap›lacak ETICS uygulamalar› için standart haz›rlama karar› al›nm›fl ve halihaz›rda taslak standartlar üzerinde çal›fl›lmaktad›r. Harmonize olmad›klar› halde EN 13499 ve EN 13500 TSE taraf›ndan Türkçelefltirile- rek yay›mlanm›flt›r. Ancak Ek. ZA içermeyen bu standartlar günümüzde tavsiye standart- tan öteye gitmemekte ve bu standartlara dayanarak CE beyan› yap›lamamaktad›r. Yukar›daki standartlardan farkl› olarak ETAG 004 Teknik Onay›, ETICS sisteminin içerdi¤i ›s› yal›t›m malzemesinden ba¤›ms›z olarak ›s› yal›t›m sisteminin toplam perfor- mans›n› onaylayan bir teknik onayd›r. ETAG 004’e göre EOTA onay› ve CE belgesi alan sistem paketleri aras›nda XPS sistem paket- leri de a¤›r test koflullar›n› baflar›yla geçen sistemler aras›ndad›r. fiu an için tüm Avrupa Birli¤i üyesi ülke- lerde geçerli belgelendirme ETAG 004‘e gö- re yap›lmakta ve CE beyanlar› oluflturulmak- tad›r. ETAG 004 ile üretici ve sanayicilerin ta- lepleri do¤rultusunda haz›rlanan, harmonize olmayan, CE beyan›na esas teflkil etmeyen EN 13499 ve EN13500 standartlar› do¤rul- tusunda yap›lan deneyleri k›yaslarsak, daha k›s›tl› deneyler yap›ld›¤›n› görebiliriz. EN 13499 Genlefltirilmifl Polistren esasl› ETICS sistemleri için yap›lan bafll›ca testler: - Yal›t›m s›vas›n›n EPS levhaya yap›flma kuvveti - Yap›flt›r›c›n›n EPS levhaya yap›flma kuvveti - Donat› filesinin çekme gerilmesi - Darbe dayan›m› - Kaplama malzemesi su buhar› geçirgenli¤i - Son kat kaplamam›n ETICS s›vas› üstüne yap›flmas› ve dayan›kl›l›¤› Yukar›da s›ralanan testler ise 200x200 mm’lik, 28 gün boyunca (23±2) °C ve % (50±10) ba¤›l nemde bekletilen numunele- rin 3 flartland›rma çevrimine tâbi tutulmas› sonras›nda yap›l›r. fiartland›rma çevrimi ise, 24 saat süre ile (23±2 ) °C musluk suyunda tamamen dald›- r›larak bekletilmesi, sonras›nda 24 saat süre ile (50±2) °C’da bekletme ve deneyler baflla- madan önce 24 saat süre ile (23±2 ) °C ve % (50±10) ba¤›l nemde bekletmekten olufl- maktad›r. ETAG 004 ise yukar›daki testleri kapsa- makta, ancak ETA için yeterli bulmamakta- d›r. Is› yal›t›m sisteminin 6 m 2 ve üzerinde büyüklükte bir duvara bir pencere detay› da oluflturularak uygulanmas› ve bu duvar üze- rinde sistemin ya¤›fl, s›cak ve so¤uk/donma flartlar› alt›nda 25 y›ll›k performans›n› simule eden higrotermal testi baflar› ile geçmesini flart koflmaktad›r. Sistem 80 tekrarl› ›s›tma-ya¤›fl döngüsü- ne tabi tutulmaktad›r. Bu döngü: 1. +70 °C’a 1 saat içinde ›s›tma ve 2 saat (70±5 ) °C ve %10~15 ba¤›l nemde bekletme. 2. 1 saat boyunca sprey ya¤mur etkisi (su s›cakl›¤› 15±5 °C, su miktar› 1 l/m 2 dakika) 3. 2 saat boyunca süzülme için bekleme Sistem 24 saatlik, 5 tekrarl› s›cak-so¤uk döngüsüne tabi tutulmaktad›r. Bu döngü: 1. +50 °C’a 1 saat içinde ›s›tma (50±5) °C ve %(10) ba¤›l nemde 7 saat bekletme. 2. -20 °C’a 2 saat içinde so¤utma (-20 ±5) °C 14 saat bekletme. Tüm bu kapsaml› ve tam ölçekli imalat üzerinde yap›lan deneyler sonras›nda yüzey- de kabarma, çatlama, bozulma oluflmamas› esast›r. ETAG 004’te yap›lan ek testlerden bir di¤eri de yal›t›m s›vas›n›n ›s› yal›t›m levhas›na yap›flma kuvvetinin EN13499’a ek olarak, hig- rotermal testten sonra al›nan örneklere de uy- gulanmas›d›r. Hat›rlanaca¤› üzere harmonize olmayan standartta bu test sadece 200x200 mm’lik 23±2 °C musluk suyunda dald›r›larak haz›rlanm›fl numunelerde yap›l›yor. Yukar›daki kriterler ›fl›¤›nda özellikle hig- rotermal testi içermeyen, sistem bileflenleri- nin uyumunu tam olarak simule etmeyen ETAG 004 d›fl›ndaki standartlar›n, sistemin uzun dönem performans›n› ortaya koymak- ta k›s›tl› kalaca¤›, ek ZA içermeyen standart- lar ile CE uygunluk beyan› yap›lamayaca¤›, sistem seçiminde dikkat edilecek unsurlar olarak dikkate al›nmal›d›r. ETAG 004 göre test edilmifl sistemler: - Büyük ölçekli haz›rlanan duvarlar ile higrotermal (s›cak, so¤uk, ya¤›fl etkisini içeren tekrarl›) deneye tâbi tutulmaktad›r. - EK ZA do¤rultusunda ETAG 004 onay› alan sistemler CE iflareti tafl›r ve AB ülkelerinde uygulama serbestisine sahiptir. - D›fl cephe ›s› yal›t›m sistemleri için en kapsaml› testleri ETAG 004 içerir. Is› yal›t›m sistemlerinde sürdürülebilir kali- te ve verim için geçerli ETAG kriterleri takip edilmeli, kullan›lacak ›s› yal›t›m malzemesi ve içinde yer alan tüm yan ürünlerin yaflland›r- ma ve darbe testlerini karfl›lamas› beklenme- lidir.