Yeşil Bina Dergisi 50. Sayı (Eylül-Ekim 2018)

46 Yeşil Bina / Eylül - Ekim 2018 yesilbinadergisi.com SERTİFİKA LEED v4.1 Mevcut Binalar Mahmut Şahin Makina Mühendisi ERKE Sürdürülebilir Bina Tasarım Danışmanlık L EED, yüksek performanslı, çevre dostu ve sürdürülebilir Yeşil Binala- rın tasarımı, inşası ve işletmesi için dünya çapında takip edilen bir derecelen- dirme sistemidir. LEED 18 yıldır, çeşitli ve yenilenen versiyonları ile küresel Yeşil Bina piyasasında 93 binden fazla kayıtlı ve onaylı proje ve toplam 1,8 milyar metrekare kapalı alan ile en çok tercih edilen sertifikasyon sistemidir. LEED, versiyon 2009’un yaygın başarı- sından sonra piyasadaki çıtayı yükseltme ve liderliğini sürdürme amaçlı kendini yeni- leyerek 2013 yılında versiyon 4’ü yayına sunmuştur. LEED v4 yayınından sonra yenilikler hakkında geri dönüşler alınarak, herkesin ihtiyaçlarına cevap verecek adım- lar atılması hedeflenmiştir. Bu süreçte LEED v4.1 standardının geliştirileceği duyurula- rak, platformu daha kullanıcı dostu, daha erişilebilir ve de daha önce hiç olmadığı kadar işbirlikçi hale getirerek çıtanın yük- seltileceği açıklandı. LEED derecelendirme sistemlerinde bu güncellemeler ile bugüne kadarki en kapsamlı ve şeffaf platformun oluşturulması amaçlanmaktadır. LEED v4.1 olarak 26 Mart’ta yayınlanan ilk versiyonu Mevcut Binalarda Operasyon ve Bakım (O+M) sistemi olmuştur. Mevcut binalarda sertifikasyon ve dokümantasyon sürecinin basit, veri odaklı ve sürekli olması amaçlanarak LEED v4.1 standardı gelişti- rilmiştir. LEED v4.1’te bazı krediler kaldırıl- mıştır; çünkü kredi amaçları güncelleştiri- len derecelendirme sistemine dahil edilen yeni sistemde ölçülen sonuçlara katkıda bulunmamaktadır. Projelerde maksimum toplanabilecek puan, 100 puana çekilmiş ve inovasyon kredilerinin katkısı ise 1 puana düşürülmüştür. Sertifikalı bir proje olabil- mek için projelerin en az 40 puanlık per- formans skoru elde etmeleri gerekmektedir. Beta olarak kullanıma sunulan bu versiyon, süreç içerisinde gelişmelere göre kendisini güncelleyerek ilerleyecektir. Beta projelere LEED tarafından ekstra destek sunularak, her bir projeye ekiplerinden bir temsilci dahil ederek süreç boyunca yardımcı ola- caklardır. Bu versiyondaki yeniliklerden ilki, siste- min, binanın bütünün yanı sıra iç mekânlar için de kullanılabilir olmasıdır. Sistem, mev- cut binaları bina tiplerine göre ayırmaksızın bütün tipler için geçerlidir. Yeni versiyonla gelen bir diğer köklü değişiklik ise GBCI (Green Building Certifi- cation Institute) tarafından geliştirilen ARC platformudur. Mevcut binalarda ARC plat- formunu kullanarak beş veri kategorisinde performans değerlendirmesi yapılmaktadır. Enerji, su, atık, ulaşım ve insan deneyimi başlıklarında projelerin performans skorları elde edilerek, proje puanları ortaya koyul- maktadır. Projelerdeki performans skoru belirtilen kategorilerde 365 günlük izlemeye dayalı hesaplanmaktadır. ARC bir sertifi- kasyon sistemi olmayıp, LEED v4.1 içine entegre edilmiş olan bir platformdur. Lokasyon ve ulaşım, su verimliliği, enerji ve atmosfer, malzeme ve kaynaklar, iç mekan kalitesi başlıklarında performansa dayalı önkoşullar sunulmaktadır. Bu kre- dilerin her birinde belirtilen performans değerlerinin yakalanması gerekmektedir. Kredilerde ortaya konacak olan performans- lar ARC platformu aracılığı ile dokümante edilecek ve sonuçlar bu platformda ortaya çıkacaktır. Süreç içerisinde başlıca yapılacak olan takip ve işlemlerden bahsetmek gerekirse; ARC platformu ve USGBC üzerinden online bir sistem vasıtasıyla, ulaşım konusu ve bina kullanıcı değerlendirmesi açısından kullanıcı anketleri düzenlenerek performans değerleri ortaya konmalıdır. Enerji ve su tüketimleri, çıkan atıkların ve kullanılan mal- zemelerin 12 aylık izlemesi yapılmalıdır. İç mekân hava kalitesi ve kullanıcı konforu ortaya koyularak değerlendirmeye dahil edilmelidir. Bütün süreçler performans kriterlerine göre yönetilerek ilerlemelidir. Güncellenmiş derecelendirme siste- minin temel amaçlarından biri binaların ömrü boyunca performansını arttırmaktır. Mevcut binalar değerlendirme sisteminde yapılan bu güncelleme, geçmişte bu pazarı taşıyamadığı düşünülen sistemin büyük ölçüde olumlu değişimi hatta evrimi olarak görülmektedir. LEED derecelendirme sis- temlerinin v4.1 sürümlerinin önümüzdeki süreç içerisinde tamamlanarak ilgililerle paylaşılması beklenmektedir.