Yeşil Bina Dergisi 50. Sayı (Eylül-Ekim 2018)

yesilbinadergisi.com Yeşil Bina / Eylül - Ekim 2018 15 8. Soğuk Muhafaza Sıcaklık Aralıkları ve Muhafaza Şekilleri 9. Soğutma Yükünün Hesabı Gerek Türkiye’deki binaların tasa- rım özelliklerinin birçoğunu standardize olmuş verilerle belirlemek, gerekse LEED ve BREEAM gibi gönüllü bina sertifikas- yon sistemlerinde tasarlanan/önerilen binanın enerji performansını hesap etmek için uluslararası standartlardan fayda- lanmaktayız. Bu standartlardan biri de bir Amerikan standardı olan ASHRAE 90.1’dir. Özellikle son yıllarda LEED ve BREEAM gibi önde gelen gönüllü bina enerji sertifikasyon sistemleri ile bir hayli öne çıkan bina enerji performansı kav- ramı, aynı zamanda referans bina tanı- mının da altını çizmiştir. Bu sertifikasyon sistemlerinden binanın enerji performan- sını iyileştirmek yoluyla kredi alabilmek için öncelikle “Proposed Building”, yani önerilen/tasarlanan bina ile ASHRAE 90.1 – Appendix G’de tanımlanmış olan “Base- line Building”/referans bina, detaylı dina- mik enerji simülasyonu yapan modelleme programları (EnergyPlus, DesignBuilder, TRNSYS, IES, eQuest…) kullanılarak mimari, mekanik ve bina kontrol sistem- leri ile modellenir (Akgüç, 2018). LEED V4 halen ASHRAE 90.1 2010 ve ASHRAE 62.1-2010 standartlarına referans vermektedir. Bu yazının amacı, LEED V4 Soğuk Depolama ve Soğutulmuş Depo Binaları için 2013’te International Association for Cold Storage Construc- tion (IACC) ve International Association of Refrigerated Warehouse (IARW)’nin yayınladığı yol gösterici bir yöntemden bahsetmektir. LEED/BREEAM gibi ser- tifika sistemlerinin ön koşulu olarak, ANSI/ASHRAE/IES standardı 90.1-2010 Appendix G Normative performans değer- lendirme metodu ile enerji simülasyonu yapıyoruz. Soğuk depo ve soğutulmuş depo yapılarını 3 grupta tanımlayabiliyo- ruz. (1) Ürünlerin, 0 derecenin üzerinde saklandığı depoların soğutucuları (2) Ürünlerin 0 derecenin altında saklandığı soğutucuları veya düşük-sıcaklık odaları. (3) 1 ve 2’nin herhangi bir kombinas- yonu. Bunlar aynı zamanda küçük, orta ve büyük soğuk odalar/soğutucular olarak da tanımlanabiliyor. LEED V4 yeni inşaat kategorisinde kullandığımız ANSI/ASHRAE/IES stan- dardı 90.1-2010 Appendix G’yi az katlı rezidanslar haricindeki binaların enerji simülasyonunu yapmak için kullanıyor- duk. Ancak bu standart soğuk oda veya soğutulmuş yapılar için gereken cephe gerekliliklerini ve soğutma ekipmanlarını göz ardı eden bir standart. Bu nedenle, IACC ve IARW, tasarımcılara ve soğutul- muş depo binaları veya binanın herhangi bir yerinde kontrollü depolama mekanı yaratanlara, termal yalıtım ve soğutma ekipmanları standartlarının seçimi konu- sunda yardımcı olmak için 2013’te bir ilkeler çalışması hazırladı. Kullanılan enerji simülasyonu prog- ramları bahsettiğimiz depoları ve sis- temleri modelleyemiyorsa, olağan dışı (exceptional) hesaplama yönteminin kullanılması gerekiyor. Modellemesi yapı- lacak soğuk deponun tasarım planlarıyla tutarlı olması, cephe tiplerinin hesapları- nın düzgün yapılması, iç aydınlatma güç yoğunluğu ve kontrolleri, soğutma sistemi tipleri, büyüklük ve kontrolleri, servis suyu ısıtma sistemleri ve kontrollerini kapsama- lıdır. Soğuk depolar için yaratılan referans binanın soğutulmamış kısımları ve servis suyu ısıtması, güç, aydınlatma ve başka güçler ANSI/ASHRAE/IES standardı 90.1- 2010 Normative Appendix G Performans Değerleme Yöntemini (without exception) izlemelidir. Referans binada, soğutulmuş depola- rın yalıtımı, iç mekan ayırıcı kapı seçim- leri, proses yükleri, termal bloklar, refe- rans bina soğutma sistemleri, önerilen soğutucu sistemler ve gereklilikleri, refe- rans bina sistemlerinin seçimi, ekipman verimlilikleri ve kapasiteleri, “Unmet Load Hours”, yani zonlar için belirlenmiş set sıcaklıkların karşılanamadığı saatler, fan sistemi operasyonu, havalandırma (ASH- RAE 62.1 Addenda L) ve sistem fan gücü, referans bina modellerken bu kılavuzda altı çizilen parametrelerdir. REFERANSLAR 1. Filippini, Massimo, and Lester C. Hunt. (2011) “Energy Demand and Energy Efficiency in the OECD Countries: a Stochastic Demand Frontier Approach.” Energy Journal 32.2 (2011): 59-80. 2. Xueqiang Li,Pietro Elia Campana,Hailong Li,Jinyue Yan,Kai Zhu (2017), “Energy Storage Systems for Refrigirated Warehouses” Energy Procedia, Elsevier 3. MEGEP, (2013), T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme 4. International Association for Cold Storage Construction 5. International Association of Refrigerated Warehouse 6. Akgüç A. (2018), ASHRAE 90.1 2010 - Appendix G’ye göre Referans Bina Tanımı ve Mekanik Sistem Seçimi, TTDM Dergisi Ek (Ocak- Şubat) 7. Yılmaz Z., Akgüç A., Gali G., Ganiç N., Ashrafian T., Binalarda Maliyet Optimum Enerji Verimliliği Seviyesi için Türkiye Koşullarına Uygun Yöntemin ve Referans Binaların Belirlenmesi, TÜBİTAK 1001 Projesi, 2013 – 2015 8. ANSI / ASHRAE / IES Standard 90.1 – 2010, Energy Standard for Buildings Except Low-Rise Residential Buildings, American Society of Heating, Refrigerating, and Air- Conditioning Engineers, Inc., Atlanta- USA (2010) 9. ASHRAE Design Essentials for Refrigerated Storage Facilities-2005