Yeşil Bina Dergisi 47. Sayı (Ocak-Şubat 2018)

14 Yeşil Bina / Ocak - Şubat 2018 yesilbinadergisi.com GÖRÜŞ Kamu Hastaneleri için LEED Dummies Serisi III “Y eşil Bina”, sürdürülebilir, yük- sek performanslı ve ekolojik binalar, tüm çevresel etkileri en aza indirecek şekilde tasarlanan, inşa edilen ve yönetilen binaları kapsarlar. Sür- dürülebilir binalar ancak sürdürülebilir tasarım ve inşaat pratikleri sonucunda elde edilirler. Bina arazisi, enerji kulla- nımı, hava kaynaklı emisyonlar, iç hava kalitesi, su kaynakları, atık su, malzeme ve kaynaklar ve son olarak da atık konusu Yeşil Binaların tanımı kapsamına girer (1). Amerikan Tıp Birliği dergisine göre hastane sektörü ABD’de karbon salımının yüzde 8’inden sorumlu. Türkiye için bu tür bir araştırma henüz yapılmamıştır. Bir hastane, ortalama 3500 konutun harca- dığı enerjiyi harcamakta ve ticari binaların ise 2,5 katı enerji harcamaktadır. Sağlık sektörü, çevre ve sağlık arasın- daki bağlantıları aydınlatmaya odaklasa da, insan sağlığı ve binalar arasındaki bağlantıları inceleyen çalışmalar 2003’ten beri ani artış göstermiştir (2). Hastaneler (bunlara akut tedavi ve ayakta tedavi üni- teleri olan hastaneler dâhil) Yeşil Bina kri- terleriyle tasarlanıp yapılarak hem organi- zasyonlarının sürdürülebilirlik hedeflerini için yüzbinlerce lira sertifika ücreti yurt- dışına yollanmaya hazırlanıyor. Hastanelerin sadece Yeşil Bina olma- sına değil, sürdürülebilirlik alanında özelliklere de haiz olmasına gerek vardır. Çünkü her kurum gibi hastane işletmeleri de artık kârlılık gözetirken aynı zamanda ekonomik ve ekolojik gereklilikleri yerine getirmeye çalışıyorlar. Sürdürülebilir sağlık altyapısı kurgulamak, çevre dostu olmanın ötesinde bir anlayış gerektiriyor. Yurtdışı örneklere baktığımızda, has- tanelerin yanı sıra ABD’de hastaneler dışında yaklaşık bir düzine sağlık binası LEED platin sertifikasına sahip. San Diego yakınındaki Camp Pendleton US Marine Corps Üssü’nde “Wounded Warrior Umut ve Bakım Merkezi” ile “Denver Ruh Sağ- lığı Merkezi”nin bir parçası olan “Kur- tarma Merkezi” de sertifikalıdır. Kaiser Permanente, Kaliforniya, Napa’daki Platin sertifikalı bir veri merkezine sahip. LEED Healthcare (Sağlık Sertifikası) puanlama sistemine göre, sağlık yapısının sürdürülebilir bir yerde inşa edilmesi için toplu taşımaya erişim, daha önce geliş- tirilen bir araziyi tekrar kullanma, doğal alanları koruma veya eski haline getirme gibi 27 olası araziyle ilgili nokta vardır. Su Verimliliği için 11 olası nokta; Enerji ve Atmosfer kategorisinde 35 olası puan; Malzeme ve Kaynak kategorisinde 19 olası puan; Kapalı Ortam Kalitesi için 16 olası puan; Tasarımda Yenilik için 6 muhtemel puan; ve coğrafi olarak spe- sifik çevre konularına hitap eden 4 olası “bölgesel öncelik” puanı vardır.  LEED Sağlık Sertifikası, projelerin 40 ila 49 puan arasında kazanmasını gerektirir. Gümüş sertifika 50 ila 59 puan arasında; Altın 60-79 ve Platin en az 80 puan toplamayı gerektirir. Dell Çocuk Hastanesi, Austin’in eski Mueller Havaalanı’nın yerine sürdürü- lebilir bir yeniden gelişimi belirlemek için tasarlandı. Hastane, LEED’in genel standartlar altında verdiği Platin serti- fikasına sahipti. Ancak, Mayıs 2013’te yerine getirirler, hem de sağlık sektöründe mali baskıları azaltarak hastaların, ziyaret- çilerin ve çalışanların gerçek ihtiyaçlarına hitap ederler (3). T.C. Sağlık Bakanlığı’nın 2012 yılı sonunda, 200 yatak ve üzeri kapasiteli hastanelerde LEED sertifikasını zorunlu hale getirmesiyle (4), ülkemizde de LEED Yeşil Bina sertifikasının hastanelerde kul- lanılması konusu başta kamu hastane- leri olmak üzere talep yaratmıştır. Ancak Sağlık Bakanlığı’nın yapması gereken, ülkemiz koşullarına uygun uluslararası standartlarda bir “Sürdürülebilir Hastane Şartnamesi” hazırlanmasını Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK)’nden talep etmek ve sadece LEED değil, LEED’in muadili olan kabul görmüş yeşil hastane sertifika sistemlerinden de bu yönergede bahsetmesidir. Ayrıca, yeşil sertifika alma süreçlerinin daha arazi seçiminden baş- laması ve tasarımın başından entegre tasarım süreci içine alınması gerektiğinin altını çizerek, bu yönergenin Yeşil Bina tanımında hata olduğunun altını çizeyim. Yirmiye yakın sözleşmesi imzalanan şehir hastaneleri bu yanlış yönergeye göre mini- mum LEED Silver hedefliyor ve her biri Dr. Duygu Erten LEED AP BD+C, LEED Faculty, BREEAM Fellow, DGNB Auditor, LEED International Yönetim Kurulu Üyesi