Yeşil Bina Dergisi 46.Sayı (Kasım-Aralık 2017)

36 Yeşil Bina / Kasım - Aralık 2017 yesilbinadergisi.com sinden deşarj edilen suların %85.7’si arıtılmaktadır. Mevcut atıksu arıtma tesislerinin 55’inde fiziksel arıtma, 492 tanesinde biyolojik arıtma, 135 tanesinde ileri arıtma ve 199 tanesinde ise doğal arıtma işlemleri yapılmaktadır. 2016 yılı TÜİK verilerine göre, kanalizasyon şebe- keleri ile toplanan 4.5 milyar m3/yıl atık suyun %44,5’i ileri arıtma, %31,6’sı biyo- lojik, %23,6’sı fiziksel ve %0,3’ü doğal arıtma işlemlerinden geçirildikten sonra alıcı ortamlara deşarj edilmektedir. Arıtı- lan atıksuyun yaklaşık %44,9’u denize, %45’i akarsulara, %2’si baraja, %1,4’ü göl-gölete, %0,37’si araziye ve %6,4’ü diğer alıcı ortamlara deşarj edilmektedir. Kanalizasyon şebekesi ile deşarj edilen atıksu miktarı kişi başına 183 L/kişi.gün mertebesindedir. Üç büyük şehirde ise bu değer, İstanbul için 226 L/kişi.gün, Ankara için 162 L/kişi.gün litre, İzmir için 195 L/kişi.gün’dür (TÜİK, 2016). Ülkemizde kısıtlı olan temiz su kay- naklarının korunması için yenilenebilir kaynak niteliğindeki atıksu arıtma tesisi çıkış sularının geri kazanımı ve yeniden kullanımı önemli bir potansiyele sahiptir. Kanalizasyon sistemi ile toplanan atıksu- lar çeşitli arıtma işlemlerinden geçirildik- ten sonra alıcı ortama deşarj edilmekte- dir. Özellikle temiz su kaynaklarının kısıtlı olduğu bölgelerimizde atıksu kaynakları- nın alıcı ortama deşarj edilmeden önce mutlaka değerlendirilmesi düşünülmeli- dir. Su kaynaklarının içme ve kullanma suyu temini, sulama, ulaşım, rekreasyon gibi değişik amaçlarla sürdürülebilir kul- lanımı öngörülmelidir. 3. ÖRNEK ÇALIŞMA 3.1. Çalışma sahası Dokuz Eylül Üniversitesi çok farklı yer- leşim birimlerinde eğitim vermektedir ve İzmir’de dört ana kampüs alanından en büyüğü Buca Tınaztepe Kampüsü’dür. Bu kampüs alanı içerisinde Denizcilik, Edebiyat, Fen, Hukuk, İşletme, Mimar- lık ve Mühendislik Fakülteleri ile Atatürk İlkeleri İnkılap Tarihi, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler Enstitüleri faaliyet gös- termektedir. Tınaztepe Kampüsü’nde yaklaşık olarak 25 bin öğrenci ve 1500 çalışan bulunmaktadır. Bu kampüste oluşan atık- sular doğrudan kanalizasyon sistemine bağlanmaktadır. 3.2. Atıksu debi ölçüm yöntemi Dokuz Eylül Üniversitesi Tınaztepe Yerleşkesi’nde oluşan atıksu miktarı, mevcut kanalizasyon sistemi üzerinde belirlenen noktalarda debi ölçümleriyle ve kampüs nüfusuna ait su tüketim değer- lerine göre belirlenmiştir. Debi ölçümlerinde Hach marka SIGMA SD 900 model portatif tipte debi ölçümü ve numune alma cihazı kulla- nılmıştır. Debi ölçümleri tanımlanan kanal kesitine bağlı olarak, kanaldaki su yüksekliği ve hızın bir fonksiyonu olarak cihaza kaydedilmektedir. DEÜ Rektörlüğü ilgili biriminden kam- püste bulunan Fakülte, Enstitü, Sosyal Tesisler vb. birimlere ait öğrenci ve per- sonel sayıları temin edilmiştir. Bu sayılar baz alınarak, su ihtiyacı ve oluşan atıksu miktarı hesaplanmıştır. Bu hesaplama- larda, personel için günlük su tüketimi 30 L/N.gün, öğrenci için ise 50 L/N.gün değerleri kabul edilmiştir. 3.3.Yapılan analizler Debi ölçümleri ile eş zamanlı olarak numune alma noktalarından 2 saatlik kompozit atıksu örnekleri alınmıştır. Karakterizasyon çalışmalarında Biyo- kimyasal Oksijen İhtiyacı (BOİ5), Kim- yasal Oksijen İhtiyacı (KOİ), Çözünmüş Oksijen (ÇO), Askıda Katı Madde (AKM), amonyum azotu (NH3-N), İletkenlik, pH, Sıcaklık, Toplam Alkalinite, Toplam Azot (TN), Toplam Fosfor (P), Tuzluluk, Uçucu Askıda Katı Madde (AKM) ve Yağ ve Gres parametreleri analiz edilmiştir. Bu çalışmalardaki analizler en az üç tek- rar olacak şekilde Standart Metotlarda (APHA, 2005) belirtilen yöntemlere göre gerçekleştirilmiştir. 4. OLUŞAN ATIKSU ÖZELLİKLERİ 4.1. Atıksu miktarı Kampüs alanı içerisinde oluşan atıksu miktarını belirlemek üzere ilk olarak su MAKALE