Yeşil Bina Dergisi 45.Sayı (Eylül-Ekim 2017)

yesilbinadergisi.com Yeşil Bina / Eylül - Ekim 2017 25 mayenin paralel işlediği bir döngü içinde ilerlerken, hayattaki birçok disiplini ve iş alanını da kendisine paralel gitmek duru- munda bırakmaktadır. Bu nedenle sürdürü- lebilir mimarlık kavramı da her gün önemini arttıran ve mimarlık disiplininin içindeki en önemli kavramlardan biri haline gelmeye başlamıştır. Mimarlık ve çevre kavramlarının bir- biriyle ilişkisi çeşitli şekillerde yorumlanıp isimlendirilse de günümüzde en kapsamlı şekliyle “Sürdürülebilir Mimarlık” olarak geçmektedir. Sürdürülebilir mimarlık, içinde bulunduğu koşullarda ve varlığının her döneminde, gelecek nesilleri de dikkate alarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının kul- lanımına öncelik veren, çevreye duyarlı, enerjiyi, suyu, malzemeyi ve bulunduğu alanı etkin şekilde kullanan, insanların sağlık ve konforunu koruyan yapılar ortaya koyma faaliyetlerinin tümüdür [3]. Sürdürülebilir mimarlık birçok kriterin birlikte sağlanmasını gerektiren karmaşık bir kavramlar bütünüdür. Sürdürülebilir mimarlık için belirlenen stratejiler aslında olması gereken yapı sürecini tanımlamak- tadır (Şekil 2.1). Mimarlık alanında sürdü- rülebilirliğin sağlanabilmesi sadece bina tasarımındaki kriterleri değil, bütüncül bir kentsel tasarımı da sorgulamayı gerektir- mektedir. Sürdürülebilir mimarlık kavramını gerçekleştirebilmek için bina tasarımı ve şehir kurgusunun sürdürülebilir alan seçimi ve arazi kullanımı, sürdürülebilir toplum hayatı, sağlık ve refah, yapı bileşenleri, enerji ve su kavramları kriterleri göz önüne alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Tüm bu sürdürülebilir stratejiler bütünü birlikte sağlandığında sürdürülebilir mimar- lık kavramının pratikteki ilkeleri uygulamaya geçirilmiş olacaktır. Sürdürülebilir mimarlık ise sürdürülebilir kent kavramının temelini oluşturmaktadır. 2.3 Sürdürülebilir Kent Günümüzde yeryüzünün %2’si kent- sel alanlarla kaplıdır ve şehirlerde yaşayan insanlar dünya nüfusunun %75’ini oluş- turmaktadır. Dünya genelinde kentleşme- nin hızlanmasıyla birlikte, şehirlerin sayısı, nüfusu ve karmaşıklığı da artmıştır. Yapılan araştırmalara göre 2025 yılında dünya nüfu- sunun 7 milyarı aşması beklenmektedir [4]. Kentlerdeki hızlı nüfus artışı, yoğun yapılaş- maya ve yeşil alanların azalmasına neden olmakta, artan enerji tüketimi beraberinde çevresel kirlenme ve zehirli atık oluşumunu yoğunlaştırmaktadır. Sürdürülebilir kentsel planlama anlayışı, kâr ve ekonomik faydaya değil, çevreye duyarlı ve hümanist değerlere dayalı olmak zorundadır. İnsan ölçeği, araçsız ulaşım, çeşitlilik, sağlıklı konut, işyeri ve kamu tesis- lerinin varlığı sürdürülebilir kent için gerekli ana bileşenlerdir ve ekolojik faaliyetlerini yerel anlamda sürdüren kentler kendi iç potansiyelini oluşturmakta ve sürdürülebilir kalkınma kavramının uygulamadaki karşılığı olmaktadır. 2.4. Sürdürülebilir Kalkınma Sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir- liğin bir parçası olarak en kapsamlı haliyle “kendi ihtiyaçlarını karşılamak için gelecek nesilleri tehlikeye atmadan bugünün ihti- yaçlarını karşılayan gelişmedir” şeklinde tanımlanmaktadır [5]. Mevcut kent model- leri üzerinden sürdürülebilir kent modeli olarak seçilen “Kendi kendine yeten kent” modeli, ekolojik olarak diğer modellere göre öne çıkarken, sürdürülebilir mimarlık kap- samında şehir düzenlerine göre daha geliş- tirilmiş bir şekilde Sakin Şehir kavramını işaret etmektedir. 3. SAKİN ŞEHİR (CITTASLOW) KAVRAMI Sanayi Devrimi sonrasında hızla geli- şen dünya düzeninde insanların hayat biçimleri de hızla değişmeye başlamıştır. Özellikle büyük şehir merkezlerinde yaşa- yan kişileri, daha çok çalışmaya, daha hızlı yaşamaya ve daha hızlı tüketmeye yönlen- dirmiştir. Zaman kavramının daha önemli olduğu kentlerde beslenme alışkanlığı da geleneksel aile sofralarından hızlıca bes- Şekil 2.1. Sürdürülebilir mimarlık SÜRDÜRÜLEBİLİR MİMARLIK İLKELERİ I-KAYNAK YÖNETİMİ ENERJİNİN ETKİN KULLANIMI YAPI ÖNCESİ DÖNEM YÖNTEMLER DOĞAL ŞARTLARIN KORUNUMU KENTSEL TASARIM VE BÖLGE PLANLAMA YAPI DÖNEMİ YAPI SONRASI DÖNEM MALZEMENİN ETKİN KULLANIMI YAPI ALANLARININ ETKİN KULLANIMI SUYUN ETKİN KULLANIMI İNSAN SAĞLIĞI VE KONFORU İÇİN TASARIM II- YAŞAM DÖNGÜSÜ TASARIMI III - İNSAN İÇİN TASARIM STRATEJİLER