Yeşil Bina Dergisi 36. Sayı (Mart-Nisan 2016)

54 YEŞİL BİNA / NİSAN 2016 olarak, LEED sertifikasına uygun bir yapı tasarlamak için çalışan tasarımcıların çok daha esnek olabildiğini söyleyebiliriz. Uygulama aşamasının yanında katego- rilerde de tabii ki farklılıklar bulunabiliyor. Burada genel olarak BREEAM kategori- lerinin LEED’e göre daha kapsamlı oldu- ğunu görüyoruz. BREEAM kriterlerinin sadece %66’sı LEED kriterleri arasında da yer alırken, bu yüzde LEED kriterleri için %80’dir. Kriterlerin belirlenmesi BRE- EAM için uzmanların yürüttüğü bilimsel çalışmalar sonucu ortaya çıkıyor, LEED kriterleri ise USGBC üyelerinin ve yapı sektöründen binlerce kişinin oylamasıyla belirleniyor. Kriterlerin seçilmesindeki bu yöntem farkı, LEED’in sektörle arasında daha az bariyer olmasına, bu sebeple de özellikle uluslararası projeler için daha fazla seçilmesine yol açabiliyor. Nitekim BREEAM sertifikalı binlerce bina bulun- duğu söylenirken bu binaların aldığı ser- tifika seviyeleri ile ilgili detaylı bilgi bulun- maması da sektörde bir soru işaretidir [6]. Puanlama yönünden bakıldığında, LEED sistemi için her kriterin bir puanı var ve projenin puanı bu puanların toplan- masıyla belirleniyor. BREEAM sistemi için ise her kriterde eşit puan alınabilirken, bu kriterlerin yüzdeleri farklıdır. Bu durumda toplam puan her kriterden alınan puanın kriterin ağırlık yüzdesi ile çarpılması ile hesaplanıyor, sonra da her kriterin yüz- desi toplanıyor. Projelerin denetlemesini yapan kuru- luşlar ise, iki sertifikalandırma sistemi ara- sındaki en temel farklardan biri. LEED’de denetlemeler GBCI (Green Business Certification Inc.) tarafından yapılırken, BREEAM denetçileri gereken eğitimi ve yetkiyi almış bağımsız kişilerden oluşu- yor. Bu durumda LEED için ödediğiniz ücret denetleme ücretini de kapsarken, BREEAM’de sertifika ücreti ve denetleme ücreti ayrı bütçe kalemlerini oluşturuyor. Bu nedenle bazı projelerde BREEAM ser- tifikası almak, LEED sisteminden daha maliyetli olabiliyor. İki sertifikalandırma sisteminde de ino- vasyon kategorisi için ayrılmış bir puan aralığı bulunuyor ve inovasyon puanları, diğer kategorilerdeki kriter limitlerinin de üzerinde başarı gösterildiğinde veriliyor. LEED’i BREEAM’den ayıran nokta, bu kategoriye ek olarak bir de yerel önem sırasının bulunuyor olması. Bu sayede projenin bulunduğu alana göre bazı kriterlerden daha fazla puan alınması sağlanabiliyor. Ancak bu sistem henüz sadece Amerika içerisindeki projeler için geçerli, çünkü Amerika dışındaki yerel önem konuları henüz USGBC’nin çalışma alanına girmiyor. Bu durum uluslararası projeler açısından LEED için bir deza- vantaj. Yalıtım sektörünü en çok ilgilendi- ren alan ise şüphesiz ki enerji verimliliği kredisi ve bu noktada BREEAM sistemi LEED’e göre daha fazla kritere sahip. LEED için belirli standartlara göre yüzde 50 daha verimli bir bina yapmak tam puan için yeterliyken, BREEAM’de tam puanı almak için net-sıfır enerji bina yapıl- ması gerekiyor. LEED için gerekli olan %50 dahi oldukça büyük verim sağlar- ken, BREEAM’in bu kriteri biraz zorlayıcı. İki sistem için ortak olan bir özellik ise ikisinin de enerji modellemesine önem vermesi. LEED’de büyük binalar için enerji modellemesi yapmak bir zorun- luluk, BREEAM’de ise enerji verimliliği puanlarını alternatif uygulamalarla almak mümkün olsa da modelleme yapılması daha yüksek bir puan getiriyor. BREEAM’in LEED’e karşı en avantajlı uygulamasının ise Avrupa standartlarını baz alması olduğu söylenebilir. Amerikan standartları üzerinden kriterlerin belirlen- diği LEED için ise, eğer ulusal standart- larınız Amerikan standartlarından daha sıkı kriterlere sahip ise ulusal standart- ları temel alarak tasarım yapmanıza izin veriliyor. Benzerlikleri inceleyecek olursak, her iki sertifika için de zaman aşımı söz konusu değil. BREEAM sertifikası için sadece “Üstün Başarı” seviyesinde ser- tifikalandırılmış yapılar için, üç senede bir binanın “BREEAM In-use” sertifikası alması gerekiyor. USGBC ise sertifikalı yapılardan bilgi amaçlı 5 senelik enerji ve su harcamalarını isteyeceğini açıklamıştı. Diğer bir benzerlik ise iki sertifika sistemi için de başvuru sürecindeki belgelendir- meye çok önem verilmesi. Belgelendirme kurallarına birebir uyum göstermeyen projeler değerlendirmeye alınmıyor [3]. Karşılaştırılan tüm maddelere bakıldı- ğında, “bir sistem diğerinden daha iyidir” şeklinde bir sonuca varmak imkânsız. Yapı türüne, projenin hangi aşamasında başvuruya karar verildiğine, hangi serti- fika seviyesinin hedeflendiğine ve bütçeye göre iki sistemin de avantaj ve dezavan- tajları bulunuyor. Bu iki sistemin yerine tercih edilebilecek alternatifler de tabii ki mevcut; ancak uluslararası arenada LEED ve BREEAM çekişmesi, iki sistemin de gün geçtikçe gelişmesini sağlayarak onları diğer ülke sertifikalarına göre daha avantajlı bir konuma getiriyor. REFERANSLAR 1. United Nations Environment Prog- ramme - Sustainable Buildings and Climate Initiative. 2009. Buildings and Climate Change. Summary for Decision Makers. Web. 2. Johnston, David, and Scott Gibson. 2008. Green from the Ground Up: The Guide to Healthy, Sustainable, and Energy-efficient Construction. Newtown, CT: Taunton. 3. Kibert, Charles J. 2008. Sustainable Construction: Green Building Design and Delivery. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. 4. US Green Building Council. 2015. Green Building Facts. 5. Star Gazetesi. 2014. Türkiye Çevreci Binalarda İlk 10’da. 6. Inbuilt. 2010. BREEAM versus LEED. MAKALE