Yeşil Bina Dergisi 36. Sayı (Mart-Nisan 2016)

YEŞİL BİNA / NİSAN 2016 51 ise en temel olarak yalıtımdan geçer. LEED-NC sisteminde Enerji ve Atmosfer (EA) kategorisi başlığı altında 3 önkoşul ve 6 alt kategori bulunmaktadır. Bu önkoşul ve kategorilerin isimleri ile karşılık gelen puanları Tablo 5’te gösterilmektedir [3]. Bu önkoşulların ilki olan bina enerji sistemlerinin temel işletmeye alınmasının amacı, binanın tasarım takımı tarafından istenilen şartlarda işletilmesini sağlamak- tır. Bunun gerçekleşebilmesi için tasarım takımı görevini yerine getirirken, yapının plan ve şartnamelerde belirtildiği gibi işle- tilme imkânına sahip olduğundan emin olmalıdır. İkinci önkoşul olarak yapıda, minimum enerji kullanılarak maksimum verim alma ilkesi benimsenmelidir. Yapı tasarımcıları bu konuda sağduyu gös- termeli ve standart Enerji Maliyeti Bütçe Metodu gerekliliklerine uymalıdır. Son önkoşul olan Temel Soğutucu Yöne- timi ise Kloroflorokarbonlar ile ilgilidir. Kloroflorokarbonlar (CFCs), bir binanın havalandırma sisteminde uzun süreli kullanımında ozonu bozan yapılardır. Bu önkoşul, Kloroflorokarbonları yapıdan uzaklaştırarak ozon tabakasını koruma amacındadır ve Kloroflorokarbonların yeni HVAC&R sistemlerinde hiç kullanılmama- sını gerektirir. Bu önkoşul gereğince tasa- rımcılara öncelikli olarak bu maddeleri aşamalı olarak kullanımdan kaldırmakla alakalı bir plan sunulmalıdır. Enerji performansının optimize edil- mesi, Enerji ve Atmosfer kategorisi kre- dilerinin yarısından fazlasına sahip olup, tüm LEED sistemi içerisindeki en yük- sek puana sahip kriterdir. Yapının enerji ile ilgili olan kısımları onun dış kabuğu (duvar, çatı, pencere, kapı); havalandırma donanımları; güç dağıtım sistemi; aydın- latma sistemi ve soğutucu araçlardır. Bu kriter ile kredi kazanmanın üç yolu bulun- maktadır. Bu seçeneklerden ilki olan “Tüm Yapının Enerji Simülasyonu”nda, LEED Performans Değerlendirme Modeli’ne göre %12 gelişme kayde- den bir yapı 1 puan kazanır ve her bir %2’lik artışta 1 ekstra puan kazanarak %48’lik bir gelişme için maksimum 19 puan kazanabilir. İkinci seçenek, 1860 m 2 nin altında alana sahip olan yapılar için geçerlidir. Yapı, İleri Düzey Tasarım Rehberi’nin öngördüğü ölçümlere uygun olursa 1 puan kazanabilir. Üçüncü seçe- nek olarak ise toptan satış yeri, laboratu- var veya sağlık hizmetleri projesi klasma- nına girmeyen ve 9290 m 2 den az alana sahip olan bir yapı, Yeni Yapı Enstitüsü tarafından geliştirilen İleri Düzey Yapı Ana Performans Rehberi’ne uygun planlana- rak 3 puan kadar kazanabilir. Enerji ve Atmosfer kategorisi altındaki ikinci önemli kriter, enerji kaynakları ile ilgilidir. LEED, yapılar için yenilenemeyen enerji kaynaklarının kullanılması yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kulla- nılması konusunda cesaretlendirir ve yerinde yenilenebilir enerji sistemlerini sunar. Yenilenebilir enerji kullanılan pro- jelerde bu kriterden puan alabilmek için proje performansı hesaplanmalıdır. Bu performans ise üretilen enerjinin yapının yıllık enerji maliyetinin yüzde kaçı olduğu- nun hesaplanmasıyla bulunur. Bu kriter- den 1 puan almak için harcanan toplam enerjinin %1’i yenilenmelidir; alınabilecek maksimum puan olan 7 ise yenilenen enerji maliyetinin %13’ünü karşıladığında verilmektedir. Üçüncü kriter olan Geliştirilmiş Görev- lendirme, ilk önkoşula bazı ekstra gerekli- likler ekler. Bu gereklilikler, enerji sistemi tasarımlarının incelenmesini, girişimci sunumlarının incelenmesini, yapı ope- ratörleri için elle kontrol edilebilen sis- temler yaratmayı, çalışanların eğitimini doğrulamayı ve performansı doğrulamak için 10 aylık kullanma süresi boyunca yapı operasyonlarını yeniden denetlemeyi kapsamaktadır. Bu kriterden alınabilecek maksimum puan da 2’dir. Enerji ve Atmosfer kategorisinin dör- düncü kriteri, bir yapıda bulunan, ozon tabakasına zarar veren soğutmaların kullanımını azaltan ölçümleri sunar ve iklim değişikliğinin bu maddeler üzerinde ne gibi etkiler doğurabileceğini belirtir. Burada uygulanabilecek iki seçenek; soğutucu kullanmama ya da ozonu bozma potansiyeli olan hayat döngüsün- deki ve doğrudan küresel ısınma potan- siyeli olan hayat döngüsündeki vergileri en aza indiren soğutucuları seçmektir. Tablo 5. Enerji ve Atmosfer (EA) kategorisi [3] Önkoşul/Kredi Açıklama Maksimum puan EA Önkoşul 1 Bine enerji sistemlerinin temel işletmeye alınması - EA Önkoşul 2 Minimum enerji performansı - EA Önkoşul 3 Temel soğutucu yönetimi - EA Kredi 1 Enerji performansının optimize edilmesi 19 EA Kredi 2 Tesis içi yenilenebilir enerji 7 EA Kredi 3 Geliştirilmiş görevlendirme 2 EA Kredi 4 Geliştirilmiş soğutucu yönetimi 2 EA Kredi 5 Ölçüm ve doğrulama 3 EA Kredi 6 Yeşil güç 2 Toplam EA kredisi 35