Yeşil Bina Dergisi 34. Sayı (Kasım-Aralık 2015)

52 YEŞİL BİNA / ARALIK 2015 MAKALE Yer, Yeraltı Suyu ve Jeotermal Enerjinin Binalarda Kullanımı Özet Y eraltı muazzam bir enerji kaynağıdır. Yer üstünün yaklaşık 10 metre altından itibaren toprak sıcaklığı atmosferik unsurların etkisinden kurtulur ve derinlere inildikçe sıcak - lık artar; magmaya doğru ise 5000 °C’lere ulaşır. Bu durum, muazzam bir enerji kaynağı anlamına gelmektedir. Yeraltı suları ile sıcak jeotermal sular, yeraltındaki etkileşimlerle çeşitli şekil - lerde kullanılabilir enerji formları oluşturur. Yeraltı enerjisi ile ısısından yararlandıktan sonra yeraltına tekrar geri döndürülmesi halinde yeraltı suları, “yenilenebilir enerji kaynakları” olarak kabul edilir. Bu makalede konuyla ilgili bilgiler verilmiştir. Giriş Yenilenebilir enerji tekonolojilerinden yararlanabilmek için öncelikle uygun tasarım ve uygun teknolojiler seçilmelidir. Yeraltı ısısından yararlanmak için ısı pompaları kullanımı, jeotermal su teknolojilerinde kuyulardan suyun çıkarılması, tekrar enjeksiyon sistemleri kullanılması gerekir. Bu sistemlerin diğer ekipmanları, müşterek tesisat elemanları (pompalar, borular, vanalar, yalıtım vb.), havalandırma ekipmanları (fanlar, hava kanalları vb.), elektrik ve otomasyon elemanlarıdır. Yer kaynaklı enerjinin kul - lanımının önündeki en büyük engel ise ilk yatırım maliyetleridir. Bu engel aşılabildiği durumlarda bu, insanoğlu için tükenmez bir enerji kaynağına ulaşılması anlamına gelir. Isı pompası, kullanışsız olan enerjinin uygun formlara yükseltilmesinde çok önemli bir araçtır. Jeotermal Isıtma/Soğutma Sistemleri Jeotermal enerji yeraltı suları ve yeraltı toprağının enerjisinden yararlanma olanakları, bu bölümün konusunu oluşturmaktadır. Akifer Sistemleri ve Isı Pompaları Yer Enerjisi Kullanımı Bu sistemlerde yeraltı ısıl enerjisi soğutmada doğrudan kulla - nılabilir. Isıtmada veya gerektiğinde soğutmada ise ısı pompaları ile enerji istenilen sıcaklıklara yükseltilebilir. Bu sistemlerin verimli biçimde çalıştırılabilmesinde bina içi tesisatlar da çok önemlidir. Örneğin Thermally Activated Systems (TABS) çok yaygın olmamakla birlikte çok uygun bir sistemdir. Dr. İbrahim Çakmanus Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. (a) Yazın soğutmada kullanım