Yeşil Bina Dergisi 34. Sayı (Kasım-Aralık 2015)

44 YEŞİL BİNA / ARALIK 2015 MAKALE EKO-KÖYLER Kentlerden Yorulan İnsanların Kaçış Alanları D ünyada, yaşanan çevre sorun- ları karşısında çözüm arayışları ve yeni yönelimler yoğun bir biçimde tartışılmaktadır. Artık tasarım ilkeleri yeniden sorgulanmakta, kentleri çevreleyen alanlar dikkate alınarak eko- lojik planlamalara doğru gidilmektedir. Çevre kirliliğini en aza indirgeyecek, insan sağlığına uygun ortam şartlarını gerçek- leştirebilecek ve ekolojik dengeyi koru- yan yapılara yönelik eleman ve malzeme seçimi, mimarinin hedefi haline gelmiştir. Bunun sonucunda, ekoloji ve mimarlık ilişkisi kapsamında karşımıza çok çeşitli ürün ve uygulamalar çıkmaktadır. Günümüzde çevre sorunlarının için- den çıkılmaz noktalara ulaşması insanlığı yeni arayışlar içine itmiş ve bu arayışlar, 1970’li yıllardan itibaren hız kazanmıştır. Yaşam alanlarını tehdit eden çevre sorun- larını çözmek için çeşitli çözümler ve bu konuda pek çok kuram, ilke ve model geliştirilmiş ve uygulanarak hayata geçi- rar canlandırılmasıdır. İnsanların doğaya olan eğilimlerinin artması, farklı kültürleri ve yaşam biçimlerini öğrenme merakı, kalabalık, kirli, gürültülü, kent ortamla- rından uzaklaşma isteği, doğal yaşama uygun yerleşimleri gündeme getirmekte- dir. Eko-köyler genellikle yerel ekonomik kalkınma, işbirliğine dayalı sosyal eko- nomiler, birarada uyumla yaşayan toplu- luklar kurma hedefindedirler. Kültürel ve manevi-ruhsal çeşitliliği sağlama, katılımcı karar alma, barışçıl yollarla anlaşmazlıkla- rın çözümü, toplum sağlığı, holistik “tam insan” eğitimi gibi davranış tarzı ile, yerel ve organik gıda üretimi, permakültür tasa- rım yöntemlerinin uygulanması, ekolojik mimari, yenilenebilir enerji sistemleri, atık yönetimi gibi konulardan bazılarında ya da tümünde faaliyet göstermektedirler. Yurtdışında ve Türkiye’de Eko-köyler Yurtdışında bulunan eko-köyler ince- lendiğinde çeşitli iklimlere sahip alan- rilmiştir. Doğanın kaynaklarını esas alarak doğal yaşamı hedefleyen eko-köyler de bunlardan birisi olup, ekolojik, ekono- mik, sosyal, kültürel ve ruhsal anlamda sürdürülebilir yerleşim modelleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Eko-köyler, doğal yaşam tarzı yaratmak için çeşitli modeller oluşturarak 21. yüzyılda dünyaya zarar vermeden yaşamanın mümkün olduğunu göstermek amacıyla tasarlanmaktadırlar. Eko-köylerin özellikleri Eko-köy adı ile oluşturulmaya çalışı- lan ideal eko-köy modelleri, çağımızın küresel çevre krizi nedeniyle ortaya çıkan olumsuzlukları değiştirecek yeni bir yaşam önerisi sunmayı amaçlamak- tadır. Eko-köyler, bünyelerinde iki önemli özelliği barındırmaktadır. Birincisi, nitelikli yaşamın insanların birbirini desteklediği, sağlıklı küçük topluluklar oluşturmak; ikincisi ise sürdürülebilir yaşama giden yolda, geleneksel toplum yaşamının tek- Yrd. Doç. Dr. Jülide Edirne Erdinç Haliç Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Füsun Seçer Kariptaş Haliç Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi