Yeşil Bina Dergisi 33. Sayı (Eylül-Ekim 2015)

52 YEŞİL BİNA / EKİM 2015 5’te kolektör alanı aylık ortalama veriminin %34.1 ile %41.8 arasında değiştiği ve 5 yıllık ortalama verimin ise %28.3 olduğu görülebilir. Kolektörlerin aylık ve yıllık ortalama verim değerleri kolektörlerdeki soğurucuların açılarının değiştirilmesi ile geliştirilebilir. Ayrıca, kolektörler tüplerinin üzerinde biriken kirlerin her sene temiz - lenmesi güneş enerji sisteminin toplam verimini artırabilir. 4.3. Güneş Enerjili Soğurmalı Soğutucu İşletme Karakteristikleri Anlık ölçümler ile elde edilen veriler ile elde edilen sonuçlar, güneş enerjisi ile işletilen soğurmalı soğutucunun işletme karakteristikleri şekil 6’da özetlenmiştir. Şekilde, soğutucu generatör devre - sine giden sıcak suyun ölçülen sıcak - lığı (T_hw,G,in), absorber (soğurucu) ve kondensere giren soğutma suyu sıcaklığı (T_coolant,in), evaporator (buharlaştırıcı - dan) çıkan ve binaya giden soğutulmuş su (chiller suyu) sıcaklığı (T_cold water to load), Güneş enerjisi ile soğutucuya sağ - lanan ısıtma gücü (Q_solar), jeneratöre sağlanan toplam ısıtma gücü (Q_jgene - rator), günün saatinin bir fonksiyonu ola - rak soğutucunun ürettiği soğutma gücü (Q_chiller) verilmiştir. Şekil 6’da verilen sonuçlar, Şekil 3’te gösterilen güneşli ve bulutsuz bir havanın olduğu meteorolojik verilere göre hesaplanmıştır. Şekil 6a’da verilen sonuçlar, santralin sadece güneş enerjisi ile çalıştığı zamanlar içindir. Bu sonuçlar, santralin Enstitü’nün ısıtma sistemine entegre edilmesinden önceki zamanlar göstermektedir. Şekil 6a’da gös - terildiği gibi soğutucu, saat 12:00 sırala - rında sıcak su sıcaklığı 80 °C’yi geçtiği zaman çalışmaya başlamaktadır. O gün için soğutma suyu giriş sıcaklığı 25 °C civarında ve soğutulmuş su çıkış sıcaklığı ise zamanla azalarak, sistem çalışmaya başladıktan yaklaşık 2 saat kadar sonra 9 °C’ye kadar düşmektedir. Soğutucu jene - ratörüne sağlanan toplam enerji 153.9 kWh iken, toplam güneş enerjisi kazanımı 177 kWh olmaktadır. Artan güneş enerjisi, daha sonraki gün kullanılmak üzere sıcak su tankında depolanmaktadır. Bahsettiği - miz gün için, kolektör alanının ortalama verimi 0.4, toplam üretilen soğutma ener - jisi 99.6 kWh ve soğutucunun COP değeri 0.65 olarak gerçekleşmiştir. Soğutucunun aktif olarak çalıştığı 5 saat için, soğutucu - nun hesaplanan ortalama soğutma kapa - sitesi 20 kW olarak gerçekleşmiştir ve bu da fabrika verilerinin %57.1’ine denk gel - mektedir. Şekil 6b’de verilen sonuçlar ise santralin 2005 yılında Enstitü’nün ısıtma sistemi ile entegre olduktan sonraki 8 saatlik örnek bir çalışma döngüsünü gös - termektedir. Şekilden görüleceği üzere, soğutucunun nominal ortalama soğutma kapasitesi 24.8 kW olarak gerçekleşmekte Şekil 5. Ortalama aylık güneş enerjisinden yararlanma oranının toplam ısı yüküne göre yüzdesi ve soğutma aylarında kolektör alan verimi Şekil 6. Farklı yıllarda ve değişik çalışma koşullarında santralin işletme karakteristikleri MAKALE