Yeşil Bina Dergisi 33. Sayı (Eylül-Ekim 2015)

YEŞİL BİNA / EKİM 2015 51 Sistemin kullandığı toplan ısı enerjisi - nin, güneşten elde edilen kısmına güneş enerjisinden yararlanma oranı (solar heat fraction) denir. Ağustos 2002’den Kasım 2007’ye kadar olan süre boyunca soğu - tucunun kullandığı toplam güneş ener - jisi miktarı 53,914 kWh ve soğutucunun kullandığı dış enerji (gaz enerjisi) miktarı ise 35,249 kWh’tir. Bunların kullanılan toplam enerjiye göre oranları ise sıra - sıyla %60 ve %40’tır. Şekil 5’te 2005 yılının soğutma ayları için ortalama aylık güneş enerjisinden yararlanma oranı ve kolektör alanı verimi verilmiştir. Şekilde görülmektedir ki, aylık ortalama güneş enerjisinden yaralanma oranı %31.1 ila %100 arasında değişmekte ve 5 yıllık ortalama değer ise %60 olarak verilmek - tedir. Güneş enerjisinden yararlanma ora - nını etkileyen en önemli faktörler meteo - rolojik durum ve santralin günün hangi saatlerinde aktif olarak çalıştığıdır. Her iki faktör de gelen güneş radyasyonun miktarı üzerinde etkilidir. Ek olarak, Şekil N enleminde bulunan bir şehirde bulun - ması gerçeği gözönüne alındığında bu yerleştirilme açısının en optimal açı olma - dığı anlaşılabilir. Dahası, görsel olarak yapılan inceleme sonrası yanma sonrası oluşan gazlar ve diğer materyallerden olu - şan kalıntıların tüpler üzerinde biriktiği anlaşılmıştır. Yağmur ile temizlenmeyen bu birikintilerin de kolektörlerin perfor - mansını düşürdüğü belirlenmiştir. nılabilir. Bu hibrid tasarım hâlihazırdaki sistemlere retrofit edildiğinde soğutma için kullanılan enerji miktarı %25 ora - nında düşürülebilir. 4.2. Kolektör Performansı ve Güneş Enerjisinden Faydalanma Oranı Vakum tüplü güneş enerjisi kolektör - lerinin anlık performans verileri açık ve güneşli günlerde yapılan ölçümler ile Şekil 3a ve Şekil 4’te gösterilmiştir. Verimlilik (g) karakteristikleri, ASHRAE Standardı 93–77 (Due ve Beckman, 1991) göre (Tm-Tamb)/I formülünün fonksiyonu ola - rak çizilmesi ile belirlenmiştir. Sunulan veriler, öğleden 2 saat önce ve 2 saat sonrasında yapılan ölçümler ile elde edilmiştir (Güneş açısı normale en yakın iken). Burada T m kolektör içerisindeki suyun ortalama sıcaklığı ve T amb ise çev - resel havanın kuru termometre sıcaklığını gösterir (Şekil 3b). Seçilen güneş radyas - yonu değerleri önerilen standart değer - lere yakındır. Şekil 4’te verilen sonuçlar kolektör alanının anlık ortalama verimlilik değerinin yaklaşık 0.63 olduğunu gös - terir. Bu veri, üreticinin belirlediği per - formans verileri aralıkları içerisindedir (%61.1, güneş radyasyon değeri 900 W/ m 2 ve T = 105/98/25 °C iken). Vakum tüplü kolektörlerin yatay ile 30° açı ile yerleştirilmeleri bu sonuçları etkileyen önemli bir etmendir. Bu sistemin 51°28’ Şekil 2. 2005 ve 2006 yıllarının soğutma aylarında serbest soğutma ve soğutucu ile orta - lama olarak aylık elde edilen soğutma enerjisi oranları Şekil 3. Yazın güneşli günlerde meteorolojik durumun gösterimi (a) anlık güneş radyasyonu (b) çevresel hava kuru termometre sıcaklığı Şekil 4. Kolektör alanı anlık verimi