Yeşil Bina Dergisi 29. Sayı (Ocak-Şubat 2015)

YEŞİL BİNA / ŞUBAT 2015 33 ve yerleşkeler kategorilerinde de ulusal Yeşil Bina sertifikasının ülke gündemine girmesi son derece sevindiricidir. Yeşil Binalarla birlikte yeşil yerleşkele - rin yönetmeliğe dahil edilmesiyle özellikle büyük çaplı kentsel dönüşüm projele - rinin teşvik yolunun da önü açılmıştır. Bu söylemi oluştururken, ülkemizde önümüzdeki dönemde “sürdürülebilir” bina ve yerleşkelerin finansal olarak teşvik edileceği veya sürdürülebilir olmayan pro - jelerin daha fazla vergi ödeyecek şekilde konumlanacağı varsayılmıştır. Bütüncül bakış açısıyla planlanmış, sürdürülebilir altyapı ve enerji sistemleriyle desteklen - miş, bina bazlı değil ama ada/mahalle bazlı kentsel dönüşüm projelerinin sayısı bu tip sertifikalara çeşitli teşvikler verilerek artırılabilir. Sürekli Güncellenen Sertifika Kılavuzları Yönetmelik, Yeşil Bina ve Yerleşme Sertifika Değerlendirme Kılavuzlarının en fazla beş yılda bir gözden geçirilmesi ve gelişen teknolojilere uygun olarak sürekli güncel tutulması zorunluluğu getirmiştir. Amerika, Kanada ve Yeni Zelanda gibi gelişmiş ülkelerde 3-5 senede bir revize edilen deprem yönetmeliklerinin, son yüzyılda depremlerden ciddi zarar görmüş memleketimizde 1975 yılın - dan tam 23 yıl sonra, yani 1998 yılında revize edildiğini düşündüğümüzde, yerel Yeşil Bina sertifika kılavuzlarının güncel tutulmasına yönelik bu yaklaşım sevindi - ricidir. Nitekim, dünyada en fazla kabul gören Amerikan LEED Yeşil Bina sertifi - kası, pilot uygulama aşmalarından geçip sektördeki profesyonellerin kullanımına sunulduğu 90’ların sonlarından itibaren her birkaç senede bir revize edilmiş ve güncellenmiştir. En güncel versiyon olan LEED V4’te, entegre tasarım yönetimi, LCA-yaşam döngüsü analizi, EPD-ürün çevre beyannamesi ve akıllı şebekelere bağlı bina otomasyonu gibi en güncel konuların teşvik ediliyor olması, kendini olarak gözüken sertifika kapsamındaki yaklaşımların, bina ve yerleşke tasarlayan ve inşa eden mühendislerin ve mimarların zaten bilmeleri gereken doğal süreçler olduğu unutmamalıdır. Bir Öneri Olarak Sigorta Sistemi Belgelendirme kuruluşlarının sağla - ması gerekli şartlar yönetmelikte belirtil - miş ve uygulamalardan Bakanlığa karşı sorumlu oldukları ifade edilmiştir. Ancak bu sorumluluğun kapsamı net ifade edil - memiştir. Daimi Komite’nin yapacağı çalışmalarla bu konulara da açıklık geti - receği tahmin edilmektedir. En ideali, bir finansal güvence sistemiyle veya mesleki sorumluluk sigortası gibi araçlarla sertifika sürecinin sağlıklı işlemesinin garanti altına alınmasıdır. Böylelikle, hem sistemde olası suistimallerin ve hataların önüne geçilmiş, hem de nitelikli uzman ve pro - jelerin öne çıkmasına vesile olunacaktır. Yüksek Performanslı Ayrıcalıklı Bina Yönetmelik, Belgelendirme Kuruluşla - rının kimler olacağına ve bu kuruluşların sertifika değerlendirme kılavuzlarına baz teşkil edecek performans kriterlerinin nasıl belirleneceğine dair karar verme yetkisini Daimi Komite’ye vermiştir. Her alanda çok gelişmiş ve sürekli güncelle - nen yönetmeliklere sahip gelişmiş ülke - lerde bile sürdürülebilir bina ve yerleşke sertifikaları, “ayrıcalıklı” bina ve yerleşke tasarımı ve inşaatı yapmış olmanın en yaygın göstergesidir. Bu nedenle, Daimi Komite’nin Yerel Sertifika’yı bir yandan ülkemizde yaygınlaştırmak isterken diğer yandan bu yaklaşımın “ayrıcalıklı” konumunu koruyacak performans kri - terlerinden taviz vermeyeceğini umarız. Yüksek performans kriterlerine sahip bina ve yerleşke tasarım ve inşaatını teş - vik eden bir sertifika sürecinin, ilerleyen dönemde Türk inşaat firmalarının güçlü olduğu ülkelerden talep görme ihtimali de olasılık dahilindedir. sürekli güncelleyen bir sertifika sistemine en güzel örneği oluşturmaktadır. Yaygın kullanılan ve yüksek performanslı bina hedefi olan güncel bir sertifika kılavuzu, hem gelişen teknolojilerden mühendis ve mimarı haberdar edecektir, hem de ser - tifika süreciyle ilgili olabilecek yönetme - liklerin güncellenmesini tetikleyecektir. Sertifika İsteğe Bağlı Birçok gelişmiş ülkenin Yeşil Bina sertifikalarında olduğu gibi, bu yönet - melik de Yeşil Bina sertifikasını isteğe bağlı bırakmış ve zorunlu tutmamıştır. Böylelikle hem kamunun kanuni denetim yükü hafiflemiştir, hem de pratikte isteğe bağlı yüksek performanslı bina yapmak isteyenler ayrıcalıklı hale getirilmiştir, ki ideali de budur. Uzmanlık Söylemleri Yanlış Anlaşılmasın Yine bu yönetmelikle birlikte, sürdürü - lebilir bina ve yerleşke tasarım ve inşaatı - nın, yönetmelikte tariflenmiş “uzmanlar” vesilesiyle ülke çapında yaygınlaştırılma çabaları da son derece olumludur. Bununla birlikte, yapılacak düzenleme - lerin iş bulma sıkıntısı yaşayan meslek - taşlarımızda/profesyonellerde büyük beklentiler yaratmamasına ve olası hayal kırıklıklarının önüne geçilmesine dikkat edilmelidir. İlk aşamada “yeni söylem”