Yeşil Bina Dergisi 26. Sayı (Temmuz-Ağustos 2014)

yonları aracılığıyla yapılan iyileştirmelerle bina enerji verimliliği iyileştirme oranı baş- langıçtaki -%25’den + %23,3’e çıkartıl- mıştır. Bu iyileştirme oranı ile de LEED Enerji ve Atmosfer kredisinden 6 puan alınması sağlanmış ve bina Platin düze- yindeki sertifikayı almaya hak kazanmıştır. Gerçek ve referans bina enerji modelle- rine ait karşılaştırmalar Tablo 1 ve 2’de yer almaktadır. Kat Mekatronik Fabrika Tesisi binası Çatalca’da bulunan Trakya Serbest Bölgesi’nde yeni inşa edilecek bir binadır. Bina iki bodrum kat, iki zemin kat ve üç normal kat ile bir çatı katından oluşmakta- dır. Yaklaşık olarak 21,385 m 2 alana sahip binanın 18,386 m 2 si koşullandırılmakta olup, geri kalan 2,999 m 2 si koşullandırıl- mayan alanları içermektedir. Şekil 2’de bina cephesinin görünümü DesignBuilder enerji modeli üzerinden genel hatları ile gösterilmektedir. Bina genel olarak üretim, ofis ve tek- nik alanların bulunmuş olduğu toplam 169 ısıl zondan oluşmuş olup 99 ısıl zon mekanik sistemler ile koşullandırılmak- tadır. Binanın enerji verimli olabilmesi için, enerji modelleme çalışmaları binanın ilk tasarım kararları ile yapılmaya başlan- mıştır. İlk olarak binanın bulunacağı iklim koşulları ve kullanım fonksiyonları dikkate alınarak, binanın fiziksel ve termo-fiziksel kararları için birçok enerji performansı testi yapılmıştır. Bu süreçte mimar, inşaat mühendisi, bina enerji danışmanı ve enerji modelleme uzmanının bir arada çalışmasıyla en uygun tasarım kararları belirlenmiştir. Bina cephesi için opak ve saydam bileşenler seçilirken binanın ısıtma ve soğutma ihtiyacını en aza indir- geyecek elemanlar seçilmiştir. Binada kullanılacak aydınlatma sisteminin belir- lenmesinde enerji danışmanı ve elektrik mühendisi bir arada çalışarak ASHRAE 90.1 – 2007 standardında yer alan Table 9.6.1’de gösterilen her mahal tipi için minimum enerji verimli güç değerlerinin üzerinde elemanlar seçmiş ve binadaki aydınlatma elemanları daha enerji verimli hale getirilmiştir. Bina için verilen tüm pasif sistem kararları proje ekibinin ortak çalışmaları neticesinde alınmış olup her bir karar enerji performans analizine tabi tutulmuş ve enerji verimliliği açısından doğruluğu test edilmiştir. Enerji performans testleri neticesinde alınan pasif sistem kararları ile binanın enerji ihtiyacı minimum düzeye indirilmiş- tir. Bu ihtiyaca göre bina enerji danışma- nının ve makine mühendisinin işbirliğiyle seçilecek uygun HVAC sistemleri ve oto- masyon stratejileri için alınacak kararlar adım adım performans testleri yapılarak verilmiştir. Bu kapsamda ısıl zonlar için gerekli olan taze hava oranları ASHRAE standartlarına uygun olarak seçilmiş olup çatı alanına yerleştirilmiş olan taze hava üniteleri ile ısıl zonların taze hava ihtiyacı karşılanmaktadır. Bunun yanı sıra yapılan enerji perfor- mans testleri, dış havanın uygun nemli- likte ve sıcaklıkta olduğu geçiş dönem- lerinde fanlar yoluyla alınacak havanın soğutma yapılmadan içeriye verilmesiyle bina için gerekli soğutmanın sağlanabil- diğini göstermiştir. Bu yapılan işlem “free cooling” olarak bilinmekte olup binanın soğutma tüketimlerini azaltmakta kullanı- lan oldukça iyi bir yöntemdir. Tasarlanan bina için seçilen tüm HVAC sistemleri enerji performans analizleri ile test edi- lerek uygun kapasite ve verim değerleri belirlenmiş bu sistemler için gerekli oto- masyon stratejilerine karar verilmiştir. Enerji verimliliği konusunda tüm proje ekiplerinin işbirliği içinde yaptığı özverili çalışmalar ve alınan enerji danışmanlık hizmeti neticesinde tasarlanan bina, enerji verimli bir bina olmasının yanı sıra aynı zamanda gerçek bir yeşil bina adayıdır. Gerçek ve referans bina enerji modellerine ait karşılaştırmalar Tablo 3 ve 4’te yer almaktadır. DEĞERLENDİRME Standart bina projelendirme siste- minde mimari, mekanik, elektrik ve statik proje grupları bir arada çalışmak- tadır. Ancak binalarda enerji tüketimi- nin önemli artışı, enerji maliyetleri ve Tablo 1. Gerçek ve referans binanın kullanım sınıflarına göre yıllık enerji tüketimi Tasarlanan Bina Referans Bina Elektrik [kWh/m 2 .yıl] Doğal Gaz [kWh/m 2 .yıl] Elektrik [kWh/m 2 .yıl] Doğal Gaz [kWh/m 2 .yıl] Aydınlatma 10.47 0.00 13.44 0.00 HVAC 48.60 37.72 41.29 112.77 Diğer 17.21 0.00 17.21 0.00 TOPLAM 76.28 37.72 71.93 112.77 Tablo 2. Gerçek ve referans binanın yıllık elektrik enerjisi maliyetleri ve iyileştirme oranı Yıllık Doğal Gaz Enerjisi Maliyeti [TL/yıl] Yıllık Elektrik Enerjisi Maliyeti [TL/yıl] Enerji İyileştirme Oranı (%) Tasarlanan Bina 8318.92 47499.60 23.3 Referans Bina 24873.14 47899.06 Şekil 2. Binanın Kuzeydoğu ve Kuzeybatı Cepheleri Görünüşü 58 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2014 YEŞİL BİNA / Türkiye Müteahhitler Birliği Binası