Yeşil Bina Dergisi 20. Sayı (Temmuz-Ağustos 2013)

53 YEŞİL BİNA / AĞUSTOS 2013 Devreler arası ısı alışverişi Doğrudan birincil uygulamalar (su kolektör boyunca giderken ısıtılır) dışında kalan güneş tesisatlarında birincil ve ikin - cil devreler arası mutlaka bir çeşit enerji aktarım (alışveriş) sistemi mevcuttur. Küçük çaplı tesisatlarda tank içerisine monte bir spiral ısı dönüştürücü ya da çift gömlek tank kullanılırken büyük boyutlara sahip tesisatlarda tank dışında konulan plaka eşanjör kullanılmaktadır. Hangi çeşit ısı dönüştürücü kullanı - lacağı gereksinim duyulan ısı-dönüşüm enerji kapasitesine bağlıdır; düşük ısı- dönüşüm kapasitesinin yüksek işletme sıcaklıkları ve dolayısıyla kolektörün per - formansını etkileyeceği unutulmamalıdır. Pompalar ve elektro-pompalar Hidrolik devre pompaları tasarlanan akışı sağlamalı, devrenin yük kaybını telafi etmelidir. Solar termal sistemlerde en yaygın şekilde kullanılan pompalar, küçük tesisatlarda ıslak rotorlu santrifüj (dalgıç) pompaları ile büyük tesisatlarda kuru rotorlu pompalardır. Pompalar devrenin en soğuk kısmında monte edilmelidir. Bu koşul, kolektörlerde oluşabilecek buhardan pompayı koru - mak için kolektör solar devresinde sıkı sıkıya bağlı kalınması gereken bir kriterdir. Dahası, ıslak rotorlu pompa kullanılması durumunda rotasyon ekseni soğumaya izin vermesi üzere yatay konumda bıra - kılmalıdır. Tesisatlardaki pompalar ya da elektro- pompalar, tasarlanan akışı sağlamalı ve yük kaybını telafi etmelidir; bunun için de seçilen pompanın uygun olup olmadığını belirlemek üzere karakteristik eğrilerinin bilinmesi gerekir. Piyasadaki pompalar genellikle, pompanın tesisat tasarı akışı ve yük kaybına göre uyarlanmasını daha kolay kılan birden fazla işletim konumuna manuel (el ile seçim) sahiptir. Genleşme tankı Solar termal sistemde genleşme tankı - nın görevi sıcaklık değişimlerinden dolayı sıvı hacminde meydana gelen değişim - leri sönümlemektir. Kapalı bir devrede tolerans payı olmadığında ve bir emniyet vanası kullanılmadıysa, basınç artacak ve sistem en zayıf noktasından kaçak oluşturacaktır. Termal solar sistemlerinde, bu tesisat - lar aşırı basınçlı olduğundan solar devre dışı kalma durumunda buharlaşma olma - dan önce daha yüksek sıcaklıklara ula - şılmasına izin verdiğinden ötürü kapalı genleşme tankları kullanılır. Şayet Genleşme tankları küçük seçi - lirse emniyet ventilinden sıcaklık yüksel - melerinde sürekli açma olacağından solar sıvısında azalmalar gözlemlenecektir. Çift ısı-dönüştürücülü, alt solar serpantin ve üst takviye ısıtma serpantin (spiral) içeren dikey tank. (ESS) Sıcak su Genleşme tankı: 1- Azot haznesi 2- Solar sıvısı genleşme haznesi 3- Tesisat bağlantısı 4- Özel membran 5- Gaz doldurma vanası Bir ıslak rotorlu santrifüj pompasının bileşenleri: 1- Statör sarımları 2- Rotor sarımları 3- Pompa tekeri 4- Bağlantı mili 5- Boşaltım sağlama penceresi 6- Motor yuvası 7- Pompa gövdesi 8- Rotor ayırıcı-statör Kapalı sistem Vaillant Termosifonlu solar termal sistemi; ana su borusu tanka bağlanmakta, kolektörden solar sıvısı geçirilerek tank içerisinde kalan açık sistem su ısıtılmaktadır. Takviye ısıtma için elektrikli ısıtıcı kullanılabilmektedir. 1 2 3 4 5