Yeşil Bina Dergisi 2. Sayı (Temmuz-Ağustos 2010)

60 YEfi‹L B‹NA / A⁄USTOS 2010 Özet B inalar›n enerji performans›n›n art›r›l- mas› ve fosil yak›t tüketiminin azalt›l- mas›nda, yenilebilir bir enerji kayna¤› olan günefl enerjisi önemli yer tutabilme ka- pasitesine sahiptir. Bu sistemler; a) Parabolik veya borulu tip günefl kolektörler b) Is›l depolama c) Absorbsiyonlu so¤utma sistemi d) K›fl›n ›s›tma deste¤i için kazan e) Bina yap›s›nda ›s›l depolama yapabilen gömülü düflük s›cakl›kl› ›s›tma ve yüksek s›cakl›kl› so¤utma sistemleridir. Bu ba¤lamda dünyan›n en büyük hava alanlar›ndan birisi olan Bangkok Havaalan›’n›n, döflemeden so¤utuldu¤unu belirtmekte yarar bulunmaktad›r. Burada bu sistemler hakk›nda bilgi verilmifltir. ‹brahim Çakmanus / Çakmanus Mühendislik & Enerji 1. Girifl Yukar›da belirtildi¤i üzere ülkemiz için günefl önemli bir enerji kayna¤› durumundad›r. Gü- nefl enerjisi, güneflten gelen ve dünya atmos- ferinin d›fl›nda fliddeti 1367 W/m 2 olarak sa- bit, yeryüzünde ise 0-1100 W/m 2 aras›nda de¤iflen temiz, at›ks›z, tükenmez bir enerji kayna¤›d›r. Her y›l yaklafl›k 5.4 exajoule’lük günefl enerjisi dünyaya ulaflmaktad›r. Bu enerjinin üçte biri uzaya yans›makta, yüzde18’i ise atmosferde kalmaktad›r. At- mosferde kalan enerjinin büyük bir bölümü rüzgar enerjisine dönüflmektedir. Geriye ka- lan enerji miktar› yaklafl›k olarak 2.5 exajou- le’dür. Bu de¤er, bir y›lda dünyada tüketilen enerjinin yaklafl›k 5000 kat›na eflittir. Geliflen teknolojilere paralel olarak bina- larda da güneflten yayg›n biçimde yararlan- man›n yak›n gelecekte olanakl› olaca¤› gö- rülmektedir. Öte yandan so¤utma ihtiyac› yaz›n ve güneflin etkili oldu¤u dönemlerde artmaktad›r. 2. Türkiye’de Günefllenme Süreleri Günefl enerjisi potansiyeli ve günefllenme süresi de¤erlerinin bölgelere göre da¤›l›m› Tablo 2’de verilmifltir [1]. Görüldü¤ü üzere Türkiye’nin en fazla gü- nefl ›fl›n›m› alan bölgesi Güney Do¤u Anado- lu Bölgesi olup, onu Akdeniz Bölgesi izle- mektedir. 3. Günefl Enerjisinden Yararlanma Günefl enerjisi sistemlerinde amaç, günefl ›fl›nlar›n› (radyasyonunu) toplamak ve kulla- n›labilir enerjiye dönüfltürmektir. Sistem per- formans› günefl ›fl›n›m (radyasyon) miktar›, çevre s›cakl›¤›, ihtiyaç duyulan enerjinin cinsi ve özelli¤i ile, sistemlerin ›s›l karakteristikleri gibi etkenlere ba¤l›d›r. Güneflin temiz ve ne- redeyse s›n›rs›z enerjisini kullanman›n yön- temleri, edilgen (pasif) ve etken (aktif) yarar- lanma fleklinde incelenebilir. Edilgen yarar- lanma, mimaride al›nan önlemler ile olanak- l›d›r Örne¤in saydam yüzeyler, Trombe duva- TEKN‹K Yüksek Performansl› Yeflil Binalar için Düflük S›cakl›kl› Is›tma ve Yüksek S›cakl›kl› So¤utma