Yeşil Bina Dergisi 2. Sayı (Temmuz-Ağustos 2010)

50 YEfi‹L B‹NA / A⁄USTOS 2010 ANAL‹Z F osil yak›tlar›n h›zla azald›¤› ve buna ba¤l› olarak enerji fiyatlar›n›n artaca¤› gerçe¤i, yenilenebilir enerji kullan›m›- n›n ve az enerji tüketen, yüksek performans sa¤layan bina tasar›mlar›n›n önünü açacak ve hatta zorunlu hale getirecektir. Avrupa ve Amerika’da gerek enerji performanslar›, ge- rekse çevreye olan duyarl›l›klar›ndan dolay›, bu tür bina projelerine-uygulamalar›na bü- yük ilgi vard›r ve gönüllü-zorunlu uygulama- lar bafllam›flt›r. Bütün dünyada bu konuda çok ciddi yat›r›mlar yap›lmaktad›r. Günümüzde, “sürdürülebilir, ekolojik, ye- flil, iklim ve çevre dostu, yüksek performans- l›, ak›ll›, pasif, karbon-s›f›r bina” gibi pek çok isim alt›nda karfl›m›za ç›kan uygulamalar›n amac›, asl›nda ait oldu¤umuz yere, “do¤a- ya” sayg› duymam›z› ve ona gereken özeni göstermemizi sa¤lamakt›r. Küresel ›s›nma, iklim de¤iflikli¤i, susuzluk, çevre kirlili¤i ve do¤al kaynaklar›n h›zla tü- kenmesi gibi ekolojik sorunlar karfl›s›nda, “fark›ndal›k” bafllam›flt›r ve sürdürülebilir mi- mari tasar›m yayg›nlaflmaktad›r. Eko-verimli teknolojik geliflmeler-sistemler-cihazlar, yük- sek performansl› yap› uygulamalar›nda h›zla kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Sürdürülebilir yap› tasar›mlar› daha çevreci bir dünyaya katk›da bulunaca¤› için, bu projelerde ekolojik du- yarl›l›¤a dayal› “disiplinler aras›” çal›flma ve en)’sidir. Alman DGNB sistemini di¤erlerin- den ay›ran en önemli özellik, binalar›n ömür boyu maliyetlerini (life cycle cost) de göz önünde bulundurarak, sertifikaland›rmas›d›r. Almanya’da, “ENEV 2009 Enerji Yönetmeli- ¤i”ne göre tasarlanan okul, ofis ve hastane binalar› do¤rudan LEED Gold sertifikas› alabi- lecek düzeydedir. Bu da, ülkeler için do¤ru enerji stratejileri ve yönetmelikleri ç›karman›n ne kadar önemli oldu¤unu göstermektedir. Özellikle ABD deneyimleri sonucunda, gönüllü uygulama olan LEED ve Energy Star sertifikalar› aras›nda yap›lan karfl›laflt›rmalar- da, LEED sertifikas›na sahip binalar›n yaklafl›k üçte bir k›sm›n›n, gerçek anlamda enerji ve- rimli olmad›¤›, bu nedenle enerji verimlili¤i kriterleri aç›s›ndan Energy Star’›n daha uy- gun oldu¤u ortaya ç›km›flt›r. Bu gerçekler ve yo¤un elefltiriler üzerine, 2009 y›l›nda LEED sertifikas› alan binalar›n 5 y›l boyunca enerji ve su tüketimlerinin bildirilmesi zorunlulu¤u sa¤lanm›flt›r. ABD’de tüm kamu ve askeri bi- nalarda, derecelendirme sistemi olarak Energy Star kullan›lmaktad›r. Çünkü, önemli olan yaln›zca sertfika almak de¤il, gerçekten sürdürülebilir ve enerji verimli binalar yap- makt›r. LEED ve BREEAM’a göre, enerji per- formans› d›fl›ndaki di¤er tüm kriterlerden yüksek puanlar al›p, enerji verimlili¤i, yenile- nebilir enerji entegrasyonu, enerji verimli mi- Yüksek Performansl› “Sürdürülebilir Binalar” m›? Yaln›zca “Sertifikal› Binalar” m›? YOKSA, Gençay Tatl›damak / Mimar - Sürdürülebilir Bina Tasar›m Dan›flman›, Koç Consulting Daniele Santucci / Mimar - Sürdürülebilir Bina Tasar›m Dan›flman›, Koç Consulting Arif Künar / Elektrik ve Elektronik Mühendisi / Bina Enerji Yöneticisi, EDSM Enerji / ODTÜ - MATPUM Enerji Dan›flman› entegre tasar›m gruplar›n›n önemi de gün geçtikçe artmaktad›r. Sürdürülebilirlik, kavram olarak sosyal sü- reç, ekonomik refah ve çevreye duyulan say- g›n›n bütününden oluflmaktad›r. Bu üç ö¤e- den birinin di¤erlerini yaln›z b›rakmas›, uzun vadede sürdürülebilirli¤in yetersiz ve eksik kalmas›na neden olur. Sürdürülebilir binala- r›n enerji-ekolojik performanslar›, ayr›ca ça¤- dafl mimariye yeni bir vizyon, estetik ve ifllev- sel boyut kazand›rmaktad›r. Sertifikaland›rma Yüksek performansl› sürdürülebilir binala- r›n temelini, kullan›m süreleri ve ömürleri bo- yunca en az enerji ile yüksek performans sa¤layabilmeleri oluflturur. Bu yaklafl›m, bi- nalar›n tasar›m aflamalar›nda ak›ll› çözümler gerektirmekte ve en basit teknikler kullan›la- rak, düflük enerji konseptini yakalamaktad›r. Bu çözümler do¤rultusunda binalar; ömürle- ri boyunca performanslar›na ve geri dönü- flüm oranlar›na, etkin kullan›mlar›na göre s›- n›fland›r›l›r, sertifikaland›r›l›rlar. Dünyan›n önde gelen bina sertifika sis- temleri, ABD’nin LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), Energy Star, ‹n- giltere’nin BREEAM (BRE Environmental As- sessment Method), Almanya’n›n DGNB (De- utsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bau-