Yeşil Bina Dergisi 2. Sayı (Temmuz-Ağustos 2010)

47 A⁄USTOS 2010 / YEfi‹L B‹NA ‹brahim Çakmanus: “Kullan›lan sistemler fosil yak›t tüketimini ve ömür boyu maliyeti düflürüyor” Eser Yeflil Binas›’n›n tesisat çözümlerinde etkin rol alan Çakmanus Mühendislik Genel Müdürü ‹brahim Çakmanus, optimal bir yeflil mekanik sistemin; rüzgâr türbinleri, günefl pilleri, günefl kolektörleri, toprak kaynakl› ›s› pompas›, enerji depolama sistemleri ile so- ¤urmal› so¤utma makinesini içeren do¤algaz tahrikli üçüz-üretim (tri-generation) sistemi gibi yenilenebilir ve sürdürülebilir mekanik elemanlar›n birden ço¤uyla oluflmas› gerekti- ¤ini belirterek, Eser Yeflil Bina’n›n tesisat sis- temleriyle ilgili flunlar› söylüyor: “Birleflik ›s›- güç sistemleri (CHP) binan›n elektriksel yükü- nü izleyerek toprak kaynakl› ›s› pompas›yla so¤urmal› chiller’i tahrik ediyor. Bunun ya- rarl› ›s› ç›kt›s› temelde ›s›tma amaçl› olarak kullan›l›yor. Is›l depolama (TES), yani buz ve so¤uk-s›cak su tanklar› da kullan›l›yor. Bun- lar, pik yük zamanlar›n›n d›fl›nda CHP birimi, so¤urmal›-chiller ve toprak kaynakl› ›s› pom- pas›n›n at›k ›s›s›n› de¤erlendirerek enerji de- poluyor. Bu sistemlerin tümü, gece ve gün- düz verimleri maksimum ve geri ödeme süre- si k›salm›fl biçimde hemen hemen pik kapa- sitede çal›flmak üzere seçildi ve boyutland›r›l- d›. Binadaki yeflil-mekanik sistem; geleneksel yo¤uflma birimleri, yedek kazanlar, merkezcil (centrifugal) kompresörlü chiller ve yedek ka- zanlarla destekleniyor ve tamamlan›yor. Top- rak kaynakl› ›s› pompas›, ›s›tma ve so¤utma temelli olarak kullan›lan CHP sistemi ile tah- rik ediliyor. Binada ayr›ca, ya¤mur suyu top- lama sistemi ile gri-su dönüflüm (cycling) sis- temleri bulunuyor. Birkaç sistemin hibrit bir bileflimi olan bu yeflil-mekanik sistemin ama- c›, en yüksek verimi elde etmenin yan› s›ra minimum ekserji y›pranmas› ve yaflam-çev- rim maliyeti gibi hedefleri yakalamak. Para- metrik araflt›rmalar bu tür bir tasar›m yakla- fl›m›n›n, çok düflük karbon yay›n›m›na sahip, daha çevre dostu tasar›mlara giden ikinci ne- sil binalar için güçlü bir ad›m oldu¤unu gös- teriyor.” “Projede kullan›lan bütün bu sistemler ilk yat›r›m maliyetini yüzde 15 art›rd›. Buna kar- fl›n binan›n cephelerinin iyilefltirilmesi, ›s› ge- ri kazan›m sistemleri, yenilenebilir enerji tek- nolojileri, birleflik ›s› güç ve verimli HVAC sis- temleri kullan›m›, bunlar›n otomasyon sis- temleri ile verimli biçimde çal›flmalar› fosil ya- k›t tüketimini, CO 2 emisyonlar›n› ve ömür boyu maliyetlerini düflürüyor.” Can Adilo¤lu: “Hedefimiz LEED Gold” Eser Yeflil Binas›’n›n, aralar›nda Eser Taah- hüt ve Sanayi A.fi .’nin de bulundu¤u, farkl› alanlarda faaliyet gösteren tüm Eser flirketle- rini bir araya toplayan bir merkez oldu¤unu belirten Eser Taahhüt ve Sanayi A.fi. Baflkan Yard›mc›s› Can Adilo¤lu, “Ocak ay›ndan iti- baren grup flirketlerimizi Eser Yeflil Binas›’na tafl›d›k. ‹lk tafl›nd›¤›m›zda binada baz› eksik- likler vard›. Bu eksikliklerle ilgili çal›flmalar ta- fl›nd›ktan sonra devam ettirildi. Sistemlerimi- zin son parças› kojenerasyon ünitesi de gel- di. Onu da iflletmeye alarak sistemlerimizi ta- mamlam›fl olaca¤›z. Tabi, bu sistemlerin ayarlar› ve düzenlemeleri için bir sezonun geçmesi gerekiyor.” diyor. Eser Yeflil Binas›’n› geliflmifl sistemlerin kullan›ld›¤›, Türkiye’de örnek olabilecek, id- dial› bir bina olarak tan›mlayan Adilo¤lu, flöyle devam ediyor: “Türkiye’de daha önce yap›lm›fl Yeflil Binalara bakt›¤›m›zda yabanc› kökenli yat›r›mc›lar›n veya uzman firmalar›n çal›flmalar›n› görüyoruz. Eser Yeflil Binas›’n›n fark›, yat›r›m›n›n bir Türk firmas› taraf›ndan yap›lmas› ve tamamen Türk mühendisli¤i ile gerçeklefltirilmifl olmas›. Bu aç›dan da örnek oldu¤umuzu düflünüyoruz. Di¤er LEED alm›fl ya da LEED sürecinden geçmifl binalara k›yas- lad›¤›m›zda daha teknoloji yo¤un bir bina. Bunun en önemli nedeni de bizim bir inflaat flirketi olmam›z nedeniyle mühendisli¤i etkin olan, daha deneysel bir bina yapmak isteme- mizdi.” “LEED sertifikas› almak için baflvurumuzu yapt›k. LEED Amerika’ya özgü tasarlanm›fl bir sertifika sistemi. BREEAM, ülke flartlar›na göre biraz daha esnek; kat› bir ‹ngiliz sertifi- kasyonu uygulam›yorlar. LEED’de ise, bu an- lamda baz› konularda s›k›nt› yaflad›k. Örne- ¤in, Amerika koflullar›na göre belirlenmifl ba- z› standartlar›n burada istatistik verileri yok ama yine de o standart sizden isteniyor. Bun- lar›n gerektirdi¤i verilere ulaflmak biraz zor oluyor. Tabi biraz Amerikan etkisiyle de olsa, LEED dünyada daha yayg›n. Biz de bu ne- denle LEED sertifikas› istedik. Hedefimiz üst limitlerini zorlayacak bir LEED Alt›n. Ekim-Ka- s›m aylar›nda sürecin sonuçlanmas›n› bekli- yoruz.” “Yeni bir merkez binas› infla etmeye karar verdikten sonra, geçmifl tecrübelerimizden de yararlanarak nas›l bir bina istedi¤imiz ko- nusunda düflünmeye bafllad›k. Önceli¤imiz çal›flan sa¤l›¤› ve memnuniyetinin üst düzey- de tutulaca¤›, ›fl›k ve hava kalitesi yüksek bir binaya sahip olmakt›. Düflüncelerimize çal›- flanlar›m›z›n fikirlerini ve taleplerini de kat- mak için yeni bir binadan ve çal›flma ortam- lar›ndan beklentilerini de¤erlendiren bir an- ket düzenledik. Bu ankette de sosyal yönü a¤›r basan, sa¤l›kl› bir binada çal›flma talep- leri a¤›r bas›yordu. Bütün anket sonuçlar›n› do¤rudan proje mimar›m›z ODTÜ Mimarl›k Fakültesi Dekan› Prof. Dr. Haluk Pamir’le paylaflt›k. Talepler do¤rultusunda, yüksek standartl› bir bina için çal›flmalara baflland›. Bu süreç belli bir yere geldikten sonra bakt›k ki, çal›flan sa¤l›¤› ve memnuniyeti aç›s›ndan ilerlerken, Yeflil Bina anlam›nda da birçok fle- yi yap›yoruz. Yönetici arkadafllar›m›zdan da © YEfi‹L B‹NA © YEfi‹L B‹NA ‹brahim Çakmanus Can Adilo¤lu