Yeşil Bina Dergisi 18. Sayı (Mart-Nisan 2013)

56 YEŞİL BİNA / NİSAN 2013 MAKALE Şekil 2c’de Z=2,0 seviyelerinde sıcak - lıkların üst limiti aştığı bölgelerin genişle - diği, Şekil 2d’de ise Z=2,5 istenilmeyen sıcaklıkların iyice yaygınlaştığı görül - mektedir. Buradan, hava yüksek verimli sistemlerle soğutulmuş olsa bile, mahal içindeki dağılımlar uygun değilse enerjinin bir bölümünün boşa gittiği söylenebilir. Şekil 3’te sıcaklık dağılımının yanında hız vektörleri de görülmektedir. Bu vektörler havanın mahaldeki hareketini gösterir. Bu örnekte olduğu üzere, problem görülmesi halinde menfezlerin ebat ve yerleşimleri - nin değiştirilmesi, menfez çıkış hızlarının ayarlanması, gerekirse sirkülasyonları engelleyici bölmeler konularak yeniden inceleme yapılması ile hava ve sıcaklık dağılımları optimize edilebilir. Bu şekilde gerek yeni tasarımda ve gerekse mevcut sistemlerde deneme-yanılmanın azaltıl - ması sağlanabilir. Görüldüğü üzere hava ortama düşük sıcaklıklarda verilse bile eğer ortamdaki bilgi işlem cihazlarının ve menfezlerin yer - leşimleri, hava çıkış hızları uygun değilse (havanın bilgi işlem cihazlarına homojen biçimde girememesi, resirkülasyonlar vs. nedeniyle) mahal sıcaklıkları Tablo 1’de verilen limitlerin üstüne çıkabilmektedir. Bu durumlarda hem gereksiz yere enerji harcanmakta hem de yeterli soğutma sağlanamamaktadır. Diğer yandan AB ve ABD’de yapılan ölçümlerde ve CFD analizlerinde benzer durumlar tespit edilmiştir. Bu gibi durumlar verimin düşmesine, sıcaklığın 27ºC’yi geçme - sine ve arızalara sebep olabilmektedir. Bu tür sorunlarla karşılaşılan yerlerde çözüm olarak genellikle ilave soğutucu konulmaktadır. Halbuki bundan önce mahal içinde sıcaklık ve hız dağılımları ölçülüp, gerekiyorsa CFD analizleri yapı - larak havanın sistemlere gerektiği biçimde dağıldığından emin olunmalıdır. 4. Klima Cihazı (CRAC) ve Sistem Seçimi Bu cihaz bir klima santrali veya direk ekspansiyonlu paket tip klima cihazı ola - bilir. Bu cihaza dışarıdan taze hava sağ - lanabilir ve içerideki havanın bir bölümü egzos edilebilir. Cihazın soğutma kapa - sitesi toplam yükleri karşılayacak şekilde seçilmelidir. Cihaz ve mahaldeki dağılım yedeklemeyi sağlayacak biçimde düzen - lenir. Cihaza soğuk su bir buhar sıkıştır - malı chillerden (kendisi chillerin iç ünitesi de olabilir) veya bir trijenerasyon sistemi - nin parçası olan (veya güneş enerjisi ya da atık ısı ile beslenen) bir absorbsiyonlu chillerden sağlanabilir. Ayrıca sistemde enerji verimliliğini artırmak için ısı geri kazanım ve free cooling gibi olanaklardan da yararlanılmalıdır. Soğutma sistemi bina soğutma sisteminden bağımsız olmalıdır (yedekleme amacıyla bina sisteminden de besleme düşünülebilir). Soğutma sis - teminin kapasite ve verimliliği giriş havası sıcaklığının düşürülmesiyle artar. Soğutul - muş su ya da soğutkan boru tesisatının tasarımı ve kurulumu ile çalışma sıcak - lıklarının seçimi, hizmet verilen sistemin gereklerini karşılarken, kaçak olasılığını ve yoğuşmayı en aza indirecek biçimde yapılmalıdır. Su soğutmalı bilgisayar ekipmanına hizmet veren soğutulmuş su sistemleri; (a) üreticinin tolerans sınırları içerisindeki sıcaklıklarda su sağlamalıdır. Şekil 2c. Zemin seviyesi z=0 olmak üzere, Z= 2.0 m yukarıda sıcaklık dağılımı Şekil 2d. Zemin seviyesi z=0 olmak üzere, Z= 2.5 m yukarıda sıcaklık dağılımı Şekil 3c. Mahal içinde havanın izlediği yollar Şekil 3a. Zemin seviyesi z=0 olmak üzere, Z= 1.5 m’de sıcaklık dağ. ve hız vektörleri Şekil 3b. Zemin seviyesi z=0 olmak üzere, Z= 1.5 m’de sıcaklık dağ. ve hız vektörleri Şekil 2a’da soğuk koridorlarda daha iyi dağılım olmak üzere Z=1 seviyelerine kadar sıcaklık dağılımlarının homojen ve ASHRAE tarafından verilen limitlerde olduğu görülmektedir. Şekil 2b’de görül - düğü üzere ise Z=1,5 seviyelerine doğru sıcak koridorun kenarlarında sıcaklıklar, limitin üstüne çıkmaya başlamaktadır.