Yeşil Bina Dergisi 15. Sayı (Eylül-Ekim 2012)

46 YEŞİL BİNA / EKİM 2012 MAKALE Yrd. Doç. Dr. Nazım Koçu Selçuk Üniversitesi Mühendislik - Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü Giriş K onya’nın Hüyük ilçesine bağlı Çavuş kasabası yakınında eğimli bir arazide kerpiç konutlar yapıl- maktadır. Kendine özgü mimarisiyle dik- kati çeken, Anadolu kültürünün yeniden diriltilmesi ve dünyayla paylaşmak ama- cıyla tek ve iki katlı kerpiç konutlar uygu- lanmış ve bu bölgeye de Sonsuz Şükran Köyü adı verilmiştir. Sonsuz Şükran Köyü kerpiç evlerini sanatçılar, yönetmenler, üniversitelerden öğretim üyeleri, çeşitli görevlerde bulunan meslek sahipleri satın almıştır. Bu yörede yapımına devam edi- len konutların duvarlarında, her devirde özelliğini kaybetmeyen, geleneksel, sür- dürülebilir, ekolojik özellikleri bozmayan çağdaş yapı malzemelerinden kerpiç ter- cih edilmiştir. Kerpiç binaların çevresinde özgün sanat eserleri anıt, çeşme vb. kalıcı tasarımlar da düşünülmektedir. Yapıların çatısında ise toprak damlar yapılmıştır. Yapılarda Beyşehir Gölü yakın çevresin- den elde edilen geleneksel malzeme- lerden taş, kerpiç, kamış, saz ve ahşap malzemeler kullanılmaktadır. Ekolojik malzeme olarak kerpiç, en gelişmiş ülkelerde kullanıldığı gibi, en geri kalmış ülkelerde de kullanılmakta- dır. Ülkemizde ise kerpiçe gereken önem verilmemekte, mevcut kerpiç yapılar yıkı- larak yerine teknik özellikleri belirlenme- miş malzemelerle binalar yapılmaktadır. Günümüz binalarının bir kısmı yapı fiziği şartlarını sağlamayan, konfor koşulla- rından uzak, sağlıksız olarak inşa edil- mektedir. Konya-Çavuş kasabasında ise geleneksel malzeme olan kerpiç ile yeni bir yerleşim yeri kurulmakta ve binalarda ekolojik malzemeler kullanılmaktadır. Ekolojiye saygı, binaların daha az enerji tüketmesi, geri dönüşümü olan malze- melerin kullanılması ile olabilmektedir. Ekolojik kerpiç binalar çevre sistemle- rini maksimum derecede korumayı esas alırken, bina içinde de insanlar için en uygun yaşanabilecek ortamı sağlamakta- dır. Enerji tasarruflu yapı kabuğuna sahip- tirler. Gün ışığından maksimum düzeyde faydalanılmakta ve doğal havalandırma ön planda tutulmaktadır. Kerpiş Malzemenin Üretimi, Yapımı ve Uygulanması Kerpiç, killi ve uygun nitelikli toprağın içine saman veya diğer katkı maddeleri karıştırılarak su ile yoğrulup kalıplara dökülmesi ve şekillendirilmesi sonucu açık havada kurutularak elde edilen bir yapı malzemesidir. Bugün de yeryüzünde yaşayan insanların bir kısmı topraktan yapılmış kerpiç yapılarda oturmaktadırlar. Kerpiç üretimi için Anadolu’nun farklı yer- lerinde yün, kıl, alçı, kireç, odun külü, tuz, bitki sapları, lifli bitki atıkları, saman vb. katılmaktadır. Geleneksel Çavuş kasabası kerpiç evlerinde ise killi toprak, saman, su karıştırılarak kerpiç malzemeler üre- tilmektedir. Kerpiçler genellikle ana ve kuzu diye iki farklı ölçüde yapılmaktadır. Konya-Çavuş Kasabası kerpiçlerinde analar 30x30x10, 19x29x10 cm, kuzular ise 15x30x10, 14x29x10 cm. ölçülerindedir. Bu ölçü- Sürdürülebilir Malzeme Bağlamında “Kerpiç” ve Çatı-Cephe Uygulamaları (Konya-Çavuş Kasabası Örneği)