Yeşil Bina Dergisi 12. Sayı (Mart-Nisan 2012)

YEŞİL BİNA / NİSAN 2012 41 Prokon - Ekon Yönetim Binasında LEED’e Uygun Mekanik Tesisat Tasarımı ve Enerji Simülasyonu Dr. İbrahim ÇAKMANUS / Çakmanus Müh. Ltd. Şti. MEKANİK TESİSAT TASARIM KONSEPTİ VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ Her ne kadar yeni binalar, deneyimli HVAC mühendisleri tarafından tasarlanı- yor olsa da, konfor ve enerji verimliliğinin geleneksel tasarım şekliyle sağlanabilmesi pratik olarak mümkün olamamaktadır. Bu bağlamda yazın aşırı ısınma (veya cam cephelerde kışın da soğutma gerek- sinimi), istenmeyen hava akımları, ömür boyu maliyetin optimize edilememesi (ilk yatırımı düşük tutmak kaygısı ile), işletme giderlerinin yüksek olması gibi olumsuzluklar söz konusu olabilmekte- dir. Bu gibi problemlerin bazı nedenleri enerji simülasyonu yapılmadığından, konforsuz alanların ve dönemlerin görü- lememesi, ömür boyu maliyet analizi gibi çalışmaların yeterince (zaman baskısı gibi nedenlerle) yapılamamasıdır. Bu gibi problemlerin azaltılabilmesi için yol gös- terici standartların kullanılması ve enerji simülasyonu kavramının tasarım sürecine dahil edilmesi gerekmektedir. Prokon A.Ş. yeni yönetim binasında tasarım en başında LEED’in ana standart olarak kabul ettiği “ASHRAE 189.1 Stan- dard for the Design of High-Performance Green Building”e uygun biçimde yapıl- mıştır. Bu standart ise “ASHRAE Stan- dard 90.1, Energy Standard for Buildings Except-Low Rise Residential Buildings”, “ASHRAE Standard 62.1, Ventilation for Acceptable Indoor Air Quality”, “ASHRAE Standard 55-2004, Thermal Environmen- tal Conditions for Human Occupancy”, “ASHRAE Guidline 0-2005, The Com- missioning Process” standartları ile EPA standartları gibi standartlara gönderme yapmaktadır. Dolayısıyla tasarımda bu standartlar ve ayrıca Türkiye’de geçerli olan “Binalarda Enerji Performans Yönetmeliği”, “2009 Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği”, “Sıhhi Tesisat Proje Hazırlama Esasları, MMO Yayınları No: 260/6” gibi standart ve yayınlar dik- kate alınmıştır. ISITMA VE SOĞUTMA SİSTEM TASARIM ESASLARI Bina Kabuğu Bir binada enerji giderlerinin düşürül- mesinin ön koşulu, bina kabuğu perfor- mansının artırılmasıdır. Bu binada Ankara şartlarında LEED Platinum hedeflendiği için TS825’e uygun çift camlar ve yalıtım kalınlıkları ile istenilen performans sağ- lanamamıştır. Bu nedenle üçlü camlar, yalıtımlı ve düşük ısı transfer katsayılı alü- minyum cephe ile opak yüzeylerde yük- sek yalıtım kalınlıkları seçilmiştir. Böylece hem işletme giderleri, hem de mekanik tesisat sistemlerinin kapasiteleri düşü- rülmüştür. Ve bina kabuğu için yapılan ilave harcamanın bir bölümünün HVAC sistem kapasitesinin düşürülmesi ile geri kazanılması mümkün olabilmiştir. HVAC Sistemleri Yapılan analizler sonucu bu bina için en uygun sistemin ısı pompası (düşük sıcaklıkta ısıtma, yüksek sıcaklıkta soğutma yapabilen) olduğu belirlenmiş- tir. Bunun nedeni ekserji verimliliğidir. Bir ısıtma sisteminin ekserji verimi, şeklinde tanımlanabilir. Bu bağlamda örneğin 80/6 ºC rejimde çalışan bir fan coil ısıtma tesisatı ile 30/16ºC aralığında © YEŞİL BİNA